Forum o saobraćajnoj povezanosti održava se 1. i 2. oktobra 2019. godine u hotelu Hilton.
Riječ je o jednom od najvećih događaja u ovoj oblasti, koji su organizovali Ministarstvo saobraćaja i pomorstva, Privredna komora Crne Gore, Međunarodna federacija za puteve IRF, Mašinski fakultet Univerziteta Crne Gore i Monteput d.o.o.
Na Forumu, koji je okupio oko 200 učesnika, razgovarano je o trendovima u oblasti saobraćaja od značaja za Zapadni Balkan. Fokus je bio na saobraćajnoj povezanosti, transportnim koridorima, bezbjednosti, finansiranju i investiranju u infrastrukturu regiona.
Uvodne riječi imali su: ministar saobraćaja i pomorstva Osman Nurković, predsjednik Privredne komore Crne Gore Vlastimir Golubović, izvršni potpredsjednik Međunarodne federacije puteva Michael G. Dreznes, regionalni savjetnik u Diviziji za održivi transport UNECE Nenad Nikolić, dekan Mašinskog fakulteta Univerziteta Crne Gore Igor Vušanović i predsjednik Odbora direktora Monteputa Aleksandar Žurić.
Predsjednik Privredne komore Vlastimir Golubović je istakao da Forum predstavlja jasan izraz strateške opredijeljenosti organizatora da kroz snažno partnerstvo, podrže razvoj saobraćajne infrastrukture, koji predstavlja jedan od uslova za dinamičan ekonomski rast.
– Razvoj saobraćajne infrastrukture, Privredna komora, kroz svoje brojne aktivnosti u okviru Berlinskog procesa i Komorskog Investicionog Foruma, tretira kao nezaobilazan činilac regionalne saradnje i ključni integrativni faktor Zapadnog Balkana – rekao je Golubović.
Da je saobraćajna integracija regiona jedan od prioriteta politike proširenja govori podatak da će Evropska komisija, do 2020. godine, za sufinansiranje infrastrukturnih saobraćajnih projekata regionu obezbijediti bespovratnu finansijsku pomoć od milijardu eura, dodao je on.
– Saobraćajno povezivanje i zajedničko kandidovanje infrastrukturnih projekata je katalizator integracije tržišta i poslovnih zajednica Regiona, koji na taj način može postati sigurna investiciona destinacija – riječi su predsjednika Komore.
Naglašava da je, u prethodnom periodu, Crna Gora napravila krupne iskorake u razvoju saobraćajne infrastrukture i stvorila preduslove za pozicioniranje naše države kao tranzitnog čvorišta regiona.
– Najavljena modernizacija crnogorskih pruga, aerodroma i luka, izgradnja autoputa Bar-Boljare i, nadamo se, u najskorije vrijeme izgradnja Jadransko – jonske ceste, s pravom zauzimaju primarni značaj u razvojnim planovima Crne Gore, jer će podstaći ekonomske aktivnosti i ublažiti migracione tokove, naročito na sjeveru naše zemlje. U cilju unapređenja funkcionisanja transportnog sistema Crna Gora planira da do 2030. uloži 3,3 milijarde eura u 12 projekata koji se odnose na saobraćajnu infrastrukturu – istakao je on.
Privredna komora, kroz dugogodišnju saradnju sa Međunarodnom transportnom organizacijom i Ministarstvom saobraćaja i pomorstva, aktivno doprinosi implementaciji jedinstvene evropske saobraćajne politike u Crnoj Gori. Centar za edukaciju u drumskom saobraćaju, osnovan pri Privrednoj komori, već treću godinu sprovodi međunarodno akreditovani program stručne obuke, koji je do sada uspješno završio veliki broj menadžera i vozača.
– Sporazum o saradnji Ministarstva saobraćaja, Mašinskog fakulteta, kompanije Monteput i Privredne komore, koji smo nedavno potpisali, predstavlja platformu koja ima kapacitet da unaprijedi efikasnost, sigurnost i ekološku održivost saobraćaja u Crnoj Gori. Uvjeren sam da će naše partnerstvo dati doprinos razvoju moderne Crne Gore, utemeljenom na kvalitetnoj saobraćajnoj infrastrukturi, a sve u cilju ostvarivanja sveukupnog prosperiteta njenih građana- zaključio je predsjednik Vlastimir Golubović.
Ministar saobraćaja i pomorstva Osman Nurković izrazio je zadovoljstvo što je Međunarodna federacija za puteve baš Crnu Goru prepoznala kao mjesto održavanja ovog događaja.
– Sve češće se čuje i ideja o potrebi uspostavljanja zajedničkog tržišta na prostoru Zapadnog Balkana i u tom smislu je potrebno pospješiti trgovinsku razmjenu regiona koja mora biti praćena intenzivnim razvojem infrastrukture, te efikasnim i bezbjednim saobraćajnim vezama, kako bi, u krajnjem, čitav region postao privlačniji za tranzitne saobraćajne tokove – kazao je Nurković.
Dodao je da samo države koje su dobro povezane sa gravitirajućim tržištima mogu računati na dugoročan i stabilan privredni rast i razvoj.
Prema njegovim riječima, Crnoj Gori su potrebne investicije koje će omogućiti pametan održiv i inkluzivan rast, što je nezamislivo bez razvijene infrastrukture.
– Sve ovo je neophodno u cilju da se Crna Gora dodatno promoviše kao prostor privlačan za nove investicije kojih nema bez kvalitetnih i bezbjednih saobraćajnih veza – rekao je Nurković.
Na putu ka daljem privrednom rastu i razvoju Crna Gora ostaje otvorena prema svim potencijalnim partnerima u vezi sa realizacijom naših najznačajnijih projekata iz domena putne infrastrukture kakav je autoput Bar-Boljare, koji je dio proširenja koridora Bliski istok–Istočni Mediteran i Jadransko-jonske saobraćajnice koja je dio proširenja Mediteranskog koridora, dodaje Nurković.
– Prostora za saradnju ima i na realizaciji projekata iz domena željezničke infrastrukture, valorizaciji potencijala crnogorskih aerodroma i luka, te unapređenju poslovnih procesa koji se vezuju za saobraćajne sisteme– naveo je ministar.
Naglasio je da Vladina lista prioritetnih infrastrukturnih projekata obuhvata i 12 iz sektora saobraćaja, ukupne procijenjene vrijednosti 3,38 milijardi eura.
Izvršni potpredsjednik Međunarodne federacije puteva Michael G. Dreznes je istakao važnu ulogu naše države u boljem povezivanju zemalja regiona.
– Uticaji ulaganja u puteve i autoputeve pokazali su kako infrastruktura povezanosti može pozitivno uticati na život zajednica. Naša zemlja domaćin, Crna Gora, sama je izvanredan primjer tog napora ka većoj povezanosti, sa velikim naporima za razvoj i modernizaciju transportne infrastrukture “– naveo je on.
Istakao je značajan doprinos međunarodnih eksperata ove asocijacije u kreiranju saobraćajnih nacionalnih politika u cilju unapređenja putne mreže.
– Tokom foruma će biti riječi o najboljim praksama kako bi se povećala bezbjednost na putevima i spriječile nesreće- najavio je on.
Regionalni savjetnik u Diviziji za održivi transport UNECE Nenad Nikolić kazao je da efikasna primjena instrumenata UN-a i usklađivanje sa pravnom tekovinom EU u oblasti saobraćaja može biti korisna za zemlje regiona.
– Ideja je da niko ne kasni za najnovijim tehnologijama u saobraćaju i da se promoviše razvoj. ICT strategija će biti UN platforma za regionalni, međuregionalni i globalni politički dijalog o budućnosti saobraćaja koji je glavna snaga razvoja– naveo je on.
Dekan Mašinskog fakulteta Univerziteta Crne Gore Igor Vušanović je kazao da ove institucije školuju kadrove za potrebe saobraćaja. Veoma su ponosni na studijski program „Drumski saobraćaj“ koji je brojnim obučenim kadrovima doprinio razvoju transportne infrastrukture u Crnoj Gori. Izrazio je zahvalnost Ministarstvu saobraćaja i pomorstva za partnersku saradnju sa Mašinskim fakultetom dugu već tri decenije.
– Na obostrano zadovoljstvo izvršavamo zadatke i poslove koje nam je povjerila država trudeći se da ta ovlašćenja koristimo na pravi način i za dobrobit svih nas. Tako ćemo raditi i ubuduće i bićemo partner Ministarstva u smislu da obezbijedimo stručnu i naučnu pomoć u svim pitanjima koja se tiču nas, kao i primjene novih tehnologija. Ispred nas je vrijeme kada će doći do implementacije održivog transporta, kada ćemo preći na beskarbonski saobraćaj, gdje smatramo da je budućnost, te da je to na liniji onoga što se dešava u EU – rekao je Vušanović.
Aleksandar Žurić, predsjednik Odbora direktora Monteputa, kazao je da je ovoj kompaniji povjeren odgovoran i izazovan posao upravljanja izgradnjom najvećeg infrastrukturnog projekta u novijoj istoriji Crne Gore, autoputa Bar-Boljare. Posebno raduje činjenica da relevantne međunarodne institucije u kontinuitetu Crnu Goru prepoznaju kao stabilan i poželjan investicioni ambijent koji, između ostalog, organizovanjem ovakvih događaja treba da bude dodatno promovisan.
– Danas ovdje ne skrivamo zadovoljstvo zbog činjenice da konačno, bez dileme, svi prepoznajemo značaj povezivanja i zajedničke perspektive Zapadnog Balkana, čiji su temelji osnažene ekonomije zemalja regiona i njihova privredna saradnja koju treba dodatno podstaći stranim direktnim investicijama i održivim regionalnim projektima – rekao je Žurić.
Prema njegovim riječima, danas nije bitno da li ste mali ili veliki, već jeste li dobro povezani i koliko se brzo kapital prema vama može alocirati. Naglašava da su veliki projekti iz putne infrastrukture, osim što doprinose povećanju brzine i bezbjednosti u saobraćaju, sjajni primjeri integracija i stvaranja nove vrijednosti.
– Među njima je, možda, najbolji primjer projekat autoputa Bar Boljare koji će unutar naše države integrisati regione i omogućiti njihov ravnomjeran razvoj, povezati Beograd sa Lukom Bar. On će biti prepoznat kao projekat koji je u realizaciji involvirao najveći broj kompanija u Crnoj Gori omogućavajući do sada nedostupan transfer znanja i tehnologija – naglasio je on.
Osim ekonomskog rasta realizacija ovakvih projekata je prilika za snaženje ukupnog privatnog sektora pospješujući na taj način otvaranje novih radnih mjesta.
– Uvijek i svugdje su infrastrukturne investicije bile pokretač privrednog rasta i razvoja. Vjerujem da se i Crna Gora nalazi na dobrom putu da na svom primjeru potvrdi ovu činjenicu- zaključio je Žurić.
U okviru foruma održanje okrugli sto na temu: „Povezivanje Zapadnog Balkana za zajednički prosperitet”. U radu su učestvovali: ministar saobraćaja i pomorstva Crne Gore Osman Nurković, ministar saobraćaja, informacionih tehnologija i komunikacija Bugarske Rossen Jeliazkov, zamjenik ministra komunikacija i saobraćaja Bosne i Hercegovine Saša Delipagić, zamjenik ministra infrastrukture i energetike Albanije Artan Shkreli, pomoćnik ministra mora, prometa i infrastrukture Hrvatske Alen Gospočić i pomoćnica ministarke građevinarstva, saobraćaja i infrastrukture Srbije Tatjana Jovanović Štiglić.
Tokom plenarnog okruglog stola „Postizanje programa održive povezanosti” govorili su: Donald Mishaxhiu, zamjenik direktora EBRD, Ela Ruci, menadžer za Balkan Bechtel civilne infrastrukture, Mucahid Arman, zamjenik generalnog direktora, KGM, te Angelina Živković, državna sekretarka u Ministarstvu saobraćaja i pomorstva Crne Gore.
Organizovane su i sjednice na teme „Novi modeli upravljanja putevima“ (sesije „Od analitike do investicija“ i „Naplaćivanje korisnicima puteva“), „Bezbjednija mobilnost na putevima“ (sa sesijama „Bezbjednost kroz projektovanje“ i „Bezbjedna vozila sa UNECE“) koje su okupile međunarodne i regionalne eksperte.
Drugog dana Foruma biće održane radionice fokusirane na oblast bezbjednosti saobraćaja na putevima i javno-privatnih partnerstava.