Makroekonomska kretanja u Crnoj Gori tokom 2020. godine, kao i u većini zemalja, bila pod izuzetno velikim uticajem pandemije koronavirusa. A značajniji ekonomski oporavak ne može očekivati bez snažnijeg generisanja potrošnje, posebno investicione, zaključak je današnje sjednice Savjeta Centralne banke Crne Gore.
Prema preliminarnim podacima MONSTAT-a, crnogorska ekonomija je tokom 2020. godine zabilježila pad od 15,2 odsto. Najpogođeniji je sektor turizma, gdje je ostvaren pad broja turista za 83,2 odsto i pad ostvarenih noćanja za 82,1 odsto.
“Negativni trendovi zabilježeni su na tržištu rada, gdje je ostvaren pad broja zaposlenih u svim sektorima. Broj nezaposlenih lica u 2020. godini je za 13,4 odsto porastao u odnosu na 2019. Budžetski deficit na kraju 2020. godine iznosio je 10,1 odsto BDP-a, dok je javni dug, prema preliminarnim podacima Ministarstva finansija, dostigao 105,2 odsto BDP-a. Ovi pokazatelji ukazuju na visok rizik, kojim će, u predstojećem periodu, biti veoma izazovno upravljati. Zaključeno je da se značajniji ekonomski oporavak ne može očekivati bez snažnijeg generisanja potrošnje, posebno investicione”, saopšteno je iz CBCG.
Savjet je danas usvojio Odluku o izmjeni i dopuni Odluke o privremenim mjerama za ublažavanje negativnih uticaja epidemije zarazne bolesti COVID-19 na finansijski sistem.
“Izmjenom postojeće odluke u korisnike kredita koji imaju pravo na korišćenje moratorijuma do 31.08.2021. godine, osim ranije utvrđenih kategorija privrednih društava, uključuju se i korisnici kredita čiji su ukupno ostvareni prihodi u 2020. godini najmanje 50 odsto niži u odnosu na 2019”, navode iz CBCG.
Podsjećaju da je i dalje na snazi mjera obaveznog moratorijuma za fizička lica – korisnike kredita kojima je 31.03.2020. godine ili kasnije prestao radni odnos kao posljedica epidemije COVID-19.
Na današnjoj sjednici razmatran je i usvojen Izvještaj o poslovanju i sprovođenju politike Centralne banke Crne Gore za mart 2021. godine. Konstatovano je da su aktivnosti Centralne banke sprovedene tokom marta ove godine realizovane u skladu sa planiranim obavezama utvrđenim Programom rada CBCG za 2021. godinu.
Savjet je usvojio i izvještaje o poslovanju banaka, mikrofinansijskih institucija i Investiciono-razvojnog fonda za prvi kvartal 2021. godine.
“Konstatovano je da sve ključne bilansne pozicije bilježe rast od početka godine, te da je očuvana sigurnost i stabilnost bankarskog sistema, iskazana prvenstveno kroz koeficijent solventnosti od 19,3 odsto na kraju prvog kvartala ove godine. Ovome su značajno doprinijele ranije definisane mjere CBCG koje su se odnosile na ograničenja prilikom raspodjele ostvarene dobiti, tj. njenog usmjeravanja u jačanje kapitala”, ističu u CBCG.
Banke su tokom prva četiri mjeseca ove godine odobrile 318 miliona eura novih kredita, što je za 32 odsto više u odnosu na uporedni period prošle godine. Dakle, osim moratorijuma, kao mjere privremene obustave plaćanja obaveza, ne manje značajna je podrška likvidnosti koju banke pružaju realnom sektoru kroz odobravanje kredita.
Nastavljen je rast depozita i u 2021. godini, što je posljedica smanjenja sklonosti ka potrošnji, ali i znak povjerenja u bankarski sistem.
“Uticaj pandemije primjetan je kod nivoa nekvalitetnih kredita koji su na kraju aprila ove godine iznosili 5,52 odsto, u odnosu na 4,7 odsto na kraju 2019, odnosno prije koronakrize. Razmatrajući izvještaj o poslovanju Investiciono-razvojnog fonda, konstatovano je da je Fond tokom prva četiri mjeseca ove godine odobrio kredite u ukupnom iznosu od osam miliona eura za 29 klijenata, dok nekvalitetni krediti bilježe rast u odnosu na uporedni period prethodne godine i trenutno iznose 11,17 odsto”, ističu u CBCG.
Savjet je usvojio i Izvještaj o nadgledanju platnih sistema za 2020. godinu, u kojem je konstatovano da je platni sistem CBCG, koga čine RTGS i DNS sistemi, u 2020. godini radio neometano i bez zastoja u radu. Izvršeno je ukupno 10,6 miliona plaćanja, vrijednosti 15,1 milijardi eura, što je 7,7 odsto, odnosno 10,5 odsto manje u odnosu na 2019.
Savjet je usvojio Odluku o izmjenama Odluke o sadržini Centralnog registra transakcionih računa. Izmjenom je omogućeno da se u ovom registru vode i transakcioni računi nerezidenata jer i oni, po Zakonu o izvršenju i obezbjeđenju, mogu biti izvršni dužnici. Savjet je, na današnjoj sjednici, razmotrio i druga tekuća pitanja iz domena svoje nadležnosti.