Državna revizorska institucija je izvršila finansijsku reviziju i reviziju pravilnosti Predloga zakona o završnom računu budžeta Crne Gore za 2021. godinu.
Kako su naveli iz DRI, nadležni Kolegijum u sastavu dr Milan Dabović, član Senata i rukovodilac Kolegijuma i Nikola N. Kovačević, Predsjedavajući Senatom DRI, senator i član Kolegijuma izražava negativno mišljenje na finansijsku reviziju i negativno mišljenje na reviziju pravilnosti Predloga zakona o završnom računu budžeta Crne Gore za 2021. godinu.
“Informacija o potrebi donošenja rješenja o privremenom finansiranju potrošačkih jedinica od 1. januara 2021. godine do donošenja Zakona o budžetu Crne Gore za 2021. godinu ne sadrži limite potrošnje za pojedinačne potrošačke jedinice, već je Ministarstvo finansija i socijalnog staranja zadržalo pravo diskrecionog utvrđivanja mjesečnih odobrenja po potrošačkim jedinicama u okviru postavljenog ukupnog limita odobravanja. Ministarstvo je usljed vršenja zaključnih knjiženja za 2020. godinu, donijelo rješenje o privremenom finansiranju za januar sa zakašnjenjem od 11 dana, dok su rješenja o izmjenama rješenja o privremenom finansiranju imala retroaktivno dejstvo”, navode iz DRI.
Zakonom o budžetu Crne Gore za 2021. godinu uspostavljena je, kako kažu, nova programska struktura koja u najvećem dijelu ne sadrži programske indikatore.
“Zakonom o budžetu Crne Gore za 2021. godinu planirano je 157 programa od kojih 26 sadrži indikatore, dok je 131 programskih sadržaja bez indikatora. Isto tako 122 potprograma nijesu imali indikatore, dok je 118 potprograma imalo indikatore. Revizijom Konsolidovanog izvještaja o neizmirenim obavezama na 31.12.2021. godine utvrđene su ugovorene obaveze iznad nivoa sredstava odobrenih Zakonom o budžetu Crne Gore za 2021. godinu iznose 1.160.883,16 €. Ministarstvo finansija i socijalnog staranja, nakon usvajanja Zakona o budžetu Crne Gore za 2021. godinu nije vršilo preusmjeravanja u potrebnom iznosu, u skladu sa članom 7 stav 2 Zakona.
Revizijom Završnog poreskog računa za 2021. godinu konstatovano je da je Uprava prihoda i carina je evidentirala 1857 rješenja u poreskom informacionom sistemu, dok 249 ukidnih rješenja nije evidentirano u poreskom informacionom sistemu. Revizijom primitaka budžeta utvrđene su nepravilnosti koje se odnose na prilive preko uplatnog računa 832 gdje prihodne izjave ne sadrže odgovarajuću ekonomsku klasifikaciju prihoda, zbog čega evidencija u Glavnoj knjizi trezora nije usklađena sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Crne Gore i budžete opština. Ministarstvo finansija i socijalnog staranja nije evidentiralo povučena sredstva od kredita u iznosu od 37.729.106,65 €, koja Vlada Crne Gore nije planirala godišnjim Zakonom o budžetu Crne Gore za 2021. godinu”, objašnjavaju iz Državne revizorske institucije.
Kako kažu, u oblasti zapošljavanja, Ministarstvo finansija i socijalnog staranja i Ministarstvo zdravlja nijesu zapošljavali lica sa invaliditetom i nijesu vršili uplate posebnog doprinosa za profesionalnu rehabilitaciju i zapošljavanje lica sa invaliditetom.
“Ministarstvo finansija i socijalnog staranja, Ministarstvo kapitalnih investicija, Ministarstvo zdravlja i Fond penzijskog i invalidskog osiguranja su zaključivali ugovore o dopunskom radu koji ne sadrže sve elemente propisane Zakonom o radu. Ministarstvo finansija i socijalnog staranja, Ministarstvo ekonomskog razvoja, Ministarstvo ekologije, prostornog planiranja i urbanizma, Ministarstvo zdravlja i Agencija za zaštitu životne sredine su zaključivali ugovore za radna mjesta definisana aktom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta. Uprava prihoda i carina, Ministarstvo finansija i socijalnog staranja, Ministarstvo ekonomskog razvoja, Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede i Uprava javnih radova zaključivali ugovore o djelu za radna mjesta definisana aktom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta”, dodaju.
Ministarstvo ekologije, prostornog planiranja i urbanizma je, navode, izvršilo prenos sredstava JP Nacionalnim parkovima Crne Gore u iznosu od 1.705.359,85 € radi obezbjeđenja nedostajućih sredstava za redovno poslovanje kao i za upravljanje Ulcinjskom Solanom, i to: za iznos od 1.255.000,00 € za period januar – jul 2021. godine.
“Ministarstvo je podnijelo Agenciji za zaštitu konkurencije Zahtjev za davanje mišljenja u septembru mjesecu 2021. godine odnosno nakon izvršene isplate, što nije u skladu sa Zakonom o kontroli državne pomoći i za iznos od 450.359,85 € za period avgust – decembar 2021. Ministarstvo je izvršilo isplatu bez prethodno pribavljenog mišljenja Agencije za kontrolu državne pomoći, što nije u skladu sa članom 12 Zakona o kontroli državne pomoći.
Ministarstvo kapitalnih investicija je ostvarilo izdatke koji se odnose na pomoći licima koja se nalaze u stanju socijalne potrebe u podmirenju računa za struju u iznosu od 43.045,57 €, prenos sredstava u iznosu od 1.000.000,00 € društvu „Crnogorski operator tržišta električne energije“ DOO Podgorica shodno Zaključku Vlade CG i Odluci o dodjeli budžetskih sredstava za podsticanje proizvodnje električne energije iz obnovljivih izvora i visokoefikasne kogeneracije. Ministarstvo je izvršilo prenos sredstava privrednom društvu bez prethodno pribavljenog mišljenja Agencije za zaštitu konkurencije. Ministarstvo finansija i socijalnog staranja i Ministarstvo kapitalnih investicija vršili su isplate sredstava privrednim društvima bez prethodno pribavljenog mišljenja Agencije za kontrolu državne pomoći u ukupnom iznosu od 28.590.000,00 €”, kaže se.
U procesu revizije je, dodaju, utvrđeno i da su Ministarstvo ekonomskog razvoja, Ministarstvo finansija i socijalnog staranja, Ministarstvo kapitalnih investicija, Ministarstvo javne uprave, digitalnog društva i medija, Ministarstvo pravde, ljudskih i manjinskih prava i Generalni sekretarijat Vlade prekoračili dozvoljenu potrošnju sredstava budžetske rezerve za finansiranje redovnih djelatnosti.
“Kada je riječ o kapitalnom budžetu, nerealizovani projekti, planirani u ranijem periodu ne služe planiranoj namjeni i da prolongiranje realizacije projekata ima za ishod pravne posljedice koje proističu iz ugovorenih obaveza Uprave, kao investitora i izvođača radova. U oblasti revizije javnog duga, Ministarstvo finansija i socijalnog staranja nije uključilo dug Regionalnog ronilačkog centra za podvodno deminiranje i obuku ronilaca DOO, po osnovu kredita u iznosu od 233.029,17 € u nivo javnog duga Crne Gore za 2021. godinu. Neslaganje između stanja date državne garancije prikazane u Izvještaju o javnom dugu za 2021. godinu utvrđeno je u odnosu na konfirmisani dug u iznosu od 210.037,50 €.
Neslaganje u stanju garantovanog duga je utvrđeno kod garancije za Projekat hitne obnove Željezničke infrastrukture 2, finansiran kreditom EBRD-a, gdje je umjesto stanja garantovanog duga u iznosu od 4.585.050,81 €, naveden iznos 4.375.013,31 €. Kada je riječ o državnoj imovini, Uprava za katastar i državnu imovinu nema potpunu evidenciju državne imovine u Zakonom predviđenom Registru nepokretnosti u državnoj svojini. Ministarstvo finansija i socijalnog staranja i Uprava za katastar i državnu imovinu nijesu stavili u funkciju softver za vođenje jedinstvene evidencije i registra nepokretnosti. Revizijom je utvrđeno da Upravi za katastar i državnu imovinu ne dostavljaju svi državni organi podatke o pokretnim i nepokretnim stvarima do kraja februara tekuće godine za prethodnu godinu. Javni naručioci nijesu do 15. januara 2021.godine dostavili Upravi za katastar i državnu imovinu plan potrebe za predmetima centralizovane javne nabavke u 2021.godini.
U Izvještaju o reviziji Predloga zakona o završnom računu budžeta Crne Gore za 2021. godinu, Državna revizorska institucija je dala ukupno pedeset tri (53) preporuka, od čega je šest (6) sistemskih preporuka, koje se moraju rješavati u saradnji zakonodavne i izvršne vlasti i definisane kao strateški cilj”, zaključuju iz DRI.