Centralna banka Crne Gore reagovala je na izjavu poslanika SDP Raška Konjevića koji je pozvao guvernera Centralne banke Radoja Žugića da podnese ostavku zbog naplate kamate za odložene kredite, optužujući ga da “kada god se pojavi u nekim izazovnim situacijama, obično obmane javnost”.
Iz CBCG poručuju da Žugić nije obmanuo javnost, da je sve što je izrekao bilo precizno i tačno:
“Neka prosudi ko obmanjuje javnost, guverner CBCG ili Vi koji dajete jeftine politikantske izjave računajući na sticanje jeftinih političkih poena”, poručuju iz CBCG.
Reagovanje prenosimo u cjelosti:
U ovom teškom vremenu, kada je naša država i cio svijet suočen sa možda najvećom krizom, za očekivati je da svi damo svoj doprinos u ogromnim naporima koje ulaže naša država. Tako da nije vrijeme za demanti bilo čije populističke izjave, već samo za iznošenje činjenica i podršku pokušaju smanjivanja negativnih uticaja krize na građane i ekonomiju. Radeći veoma intezivno sa cijelim timom Centralne banke i izvršnim direktorima banaka, bez prekida i u kontinuitetu, kao i sa državnim organima, uradili smo ogroman posao za koji bi od ljudi znanja i struke trebali dobiti samo pohvale.
Guverner Žugić nije obmanuo građane, kao ni njegov tim, citiram: “U produženom roku otplate kredita će se regularno naplaćivati rate (kamata plus glavnica) koje su bile u stanju mirovanja, odnosno umoratorijumu…Obračun obaveza se vrši shodno uslovima o kreditu, koji se ne smiju pogoršavati tokom moratorijuma, a što će CBCG posebno kontrolisati… Tokom trajanja moratorijuma ne naplaćuje se ništa, a obračunava se i kamata i glavnica prema uslovima iz ugovora o kreditu”.
Ovo je potpuno u duhu onoga što je tim CBCG detaljnije razradio, i što je dostupno kompletnoj javnosti.
Tako da ovdje nema niti obmane, niti neistine, za one koje žele dobro, kako građanima tako i ekonomiji.
I sama Odluka Savjeta CBCG je potpuno jasna, dodatno uputstvo smo pisali zbog javnosti.
Nijesmo očekivali da ćemo termin moratorijum morati objašnjavati ekspertima, posebno nekom ko je bio ministar finansija. Očigledo je da se radi o jeftinom populizmu u veoma izazovnim vremenima.
Inače, moratorijum se sprovodi identično u svim jurisdikcijama, osim što u slučaju Albanije, Kosova, Bosne I Hercegovine i Hrvatske, moratorijum zavisi od odluka komercijalnih banaka. Jedino su Crna Gora i Srbija uvele obavezu poštovanja prava na moratorijum (aktivacija po zahtjevu klijenta u Crnoj Gori, odnosno automatizmom u Srbiji), i banke to moraju primjenjivati.
Oko solidarnosti bankarskog sektora, duboko griješite. Banke su se ovom mjerom odrekle četvrtine priliva likvidnih sredstava, uz očekivanje svih da nastave sa kreditnom podrškom prema privredi i stanovništvu.
Srž ove mjere je povećanje raspoloživog dohotka privrede i stanovništva, što je posebno važno za one građane kojima je smanjena zarada ili su ostali bez nje, kao i za pravna lica koja već osjećaju posljedice tekuće situacije. Odgovornost banaka se ogleda i u pojednostavljenoj komunikaciji sa klijentima, poput telefonskog poziva, čime se poštuju preporuke državnih institucija o držanju socijalne distance, uz odricanje prihoda po osnovu provizija za e banking I naknada za podizanje novca sa bankomata. Na banke je prenesen administrativni trošak po osnovu sprovođenja moratorijuma, uključujući i eventualne troškove po osnovu aneksa ugovora o kolateralima.
Upoređujući mjere između država regiona, očigledno je da finansijski sistem Crne Gore, sa Odlukom o privremenim mjerama za ublažavanje negativnih uticaja novog koronavirusa na finansijski sistem, usvojenom od strane Savjeta CBCG 18. Marta 2020, trenutno sprovodi jedne od najobuhvatnijih i najsnažnijih mjera podrške u odnosu na region. Banke su u obavezi da prihvate moratorijum na otplatu kredita do 90 dana za fizička i pravna lica (korisnike kredita) koji to pravo žele ostvariti. Ova vrsta podrške je u ovom momentu prava privilegija za likvidnu poziciju građana i privrede u odnosu na ono što finansijska tržišta trenutno nude građanima i privredi Makedonije, Hrvatske, Albanije, Kosova i Bosne i Hercegovine, koji na ovaj obim podrške (pravo na moratorijum na otplatu kredita) još uvijek ne mogu da računaju.
Naporedo, nedavno usvojenom Odlukom CBCG je razmotrila i uticaj krize na dugi rok, posebno u dijelu koji se odnosi na upumpavanje nove likvidnosti. Novom Odlukom, banke su u mogućnosti da restrukturiraju kredite pravnim i fizičkim licima koja su pogođena uticajem korona virusa, prilagođavajući kredit novim uslovima. Da bi relaksirala banke u tom procesu, CBCG je donijela odluku da te kredite smatra novoodobrenim kreditom, relaksirajući banke troškova po osnovu rezervacija. Centralna Banka najavljuje još podsticaja u oslobađanju dijela obavezne rezerve, koja iznosi preko 250 miliona eura, što bi uz postojeći nivo likvidnosti od oko milijardu eura omogućilo bankama nastavak kreditne podrške građana i privrede.
Ostavljamo javnosti da prosudi ko obmanjuje javnost, guverner CBCG ili Vi koji dajete jeftine politikantske izjave računajući na sticanje jeftinih političkih poena.