Kada se pomisli na posao koji osuđenici obavljaju u zatvorima obično se misli na fizički rad, ali zatvorenici iz dva zatvora u Finskoj obavljaju drugačije aktivnosti: klasifikuju podatke za obučavanje sistema vještačke inteligencije startap kompanije Vainu.
Partnerstvo je sklopljeno prije tri mjeseca kao dio rehabilitacije zatvorenika, budući da tokom procesa uče dragocjene vještine, ali neki eksperti upozoravaju da se radi o eksploataciji, i da osuđenici obavljaju osjetljive poslove za minimalne novčane nadoknade.
Ispostavilo se da su kancelarije kompanije Vainu u istoj zgradi kao i sjedište Agencije za krivične sankcije (CSA), vladine agencije koja nadzire finske zatvore i otuda su osnivači došli na ideju da se to poveže, odnosno da se iskoristi zatvorski rad.
Vainu radi na obimnim bazama podataka koje obuhvataju kompanije širom svijeta, a koje bi preduzetnicima trebalo da olakšaju pronalaženje poslovnih partnera. Da bi se algoritmi osposobili za rad neophodno je da ljudski radnici (u ovom slučaju zatvorenici) iščitaju na hiljade poslovnih članaka koji su prikupljeni sa interneta, te ih označe, a kako bi se, na primjer, odredilo da li se neki tekst u kojem se spominje Apple bavi istoimenom kompanijom ili, pak, voćem. Tako označeni podaci se potom koriste za obučavanje algoritama uz pomoć kojih će sistem funkcionisati.
Zaposleni osuđenici su najkorisniji kada su u pitanju tekstovi na finskom, jer za tekstove na engleskom već postoji velika baza onih koji obrađuju podatke. Vainu sada sarađuje sa dva zatvora u Finskoj, u Helsinkiju i Turkuu. Kompanja je isporučila 10 kompjutera ovim zatvorima i plaća CSA za svaki zadatak koji su zatvorenici završili, tačnije plaća iste nadoknade kao i u slučaju radnika koji su na slobodi, samo što, kada su zatvorenici u pitanju, dio nadoknade odlazi zatvoru, tako da je njihova dnevnica značajno manja. Nešto manje od stotinu zatvorenika učestvuje u ovom programu, radeći nekoliko časova dnevno.
Zatvorski rad je već neko vrijeme kontroverzna tema, pa jedni tvrde da eksploatiše zatvorenike, dok drugi nude dokaze da pomaže u rehabilitaciji, tako da ostaje da se vidi gdje će se AI sistemi pozicionirati u čitavoj toj priči.