Vlada Crne Gore je donijela odluku da izdvoji neto iznos od 500.000 eura odnosno 900.000 u bruto iznosu, kojim će nagraditi pripadnike policije koji su intervenisali tokom nemira na Cetinju 5. septembra u vrijeme ustoličenja mitropolita Crkve Srbije Joanikija.
Aktivista za ljudska prava i bivši predsjednik Savjeta za građansku kontrolu rada policije Aleksandar Zeković za Radio Slobodna Evropa ocjenjuje da je postupak Vlade o dodjeli nagrada prije utvrđivanja eventualne odgovornosti policije štetan, jer je direktno suprotan konceptu vladavine prava.
“Ovakva odluka Vlade predstavlja možda u modernijoj istoriji Crne Gore najotvoreniji primjer političke korupcije. Ovo je direktna politikantska odluka Vlade Zdravka Krivokapića i u funkciji je konsolidacije ove Vlade odnosno u funkciji predstojećih izbora”, rekao je Zeković.
RSE je takođe i Vladi i MUP poslali pitanje – zašto je odluka o nagradama policajcima stigla prije utvrđivanja potencijalne odgovornosti za prekomjernu upotrebu sile. Međutim, odgovor iz tih institucija nije stigao.
Aleksandar Zeković kaže da je do sada, zbog događaja na Cetinju, podnijeto 37 pritužbi zbog neprofesionalnog postupanja policije na Cetinju, kao i 12 krivičnih prijava zbog nezakonitog postupanja policijskih službenika.
Zeković kaže da su po tim prijavama formirani predmeti.
“Po svakoj krivičnoj prijavi je u Osnovnom sudu na Cetinju formiran predmet. Prosto je neprihvatljivo i štetno za policijski integritet da Vlada donosi odluku kojom će unaprijed proglasiti ništavnim mišljenja i ocjene koje će donijeti nadležne institucije koje su zadužene za nadzor nad postupanjem policije”, navodi Zeković.
Zeković smatra da je odlukom o nagrađivanju Vlada poslala poruku da je ne zanima konačan sud i ocjena o postupanju policije na Cetinju.
To je pristup koji je svojstven nedemokratskim sistemima koji unaprijed proglašavaju suspenziju vladavine prava, dodaje on.
Je li bilo prekomjerne sile?
Na nedavno održanoj sjednici skupštinskog Odbora za bezbjednost i odbranu otvoreno je više spornih pitanja koja su vezana za postupanje policije na Cetinju na dan ustoličenja mitropolita Joanikija a na koja odgovore treba da da izvještaj Komisije.
Među njima su: moguća prekomjerna upotreba hemijskih sredstava i gumenih metaka protiv demonstranata; saopštenje iz kabineta premijera da je policijska intervencija pokrenuta nakon što je na policiju bačen Molotovljev koktel a što se pokazalo kaoneistinita informacija; i navodni pokušaj premijera Zdravka Krivokapića da preuzme komandu nad policijskim jedinicama na terenu predajući ‘obavezujuće uputstvo’ ministru unutrašnjih poslova Sergeju Sekuloviću po kojem je ovaj odbio da postupi.
Naime, ministar unutrašnjih poslova Sergej Sekulović je na sjednici skupštinskog Odbora za bezbjednost i odbranu 27. septembra saopštio da je rano ujutru 5. septembra dobio od premijera Krivokapića obavezujuće uputstvo kojim je on namjeravao da preuzme komandu akcijom policije na Cetinju.
Rekao je i da uputstvo nije uvažio jer je bilo nezakonito.
– Sve i da sam htio, nijesam mogao da naložim nešto što nije po zakonu – rekao je Sekulović.
Navedeni aspekti događaja na Cetinju nisu u potpunosti rasvijetljeni.
Činjenica da će nagrade policajcima biti finansirane iz džepova svih građana pa i onih koji žive na Cetinju, aktivista za ljudska prava Zeković ocjenjuje provokacijom za sve građane.
– To je provokacija prema svima koji drže do vladavine prava i istinski zagovaraju demokratske promjene. Vlada ih je proglasila nebitnim – riječi su Zekovića.
Opozicija protiv nagrade policiji
Na odluku Vlade o nagrađivanju policijskih službenika bez prethodnog utvrđivanja odgovornosti reagovali su iz opozicione Socijaldemokratske partije (SDP) saopštavajući da je “Vlada time još jednom pokazala da sve ono što je vezano za interese SPC u Crnoj Gori zavrjeđuje da ima poseban i privilegovan tretman”.
– Tome u prilog ide i odbijanje vlasti da se suoči sa očiglednom prekomjernom upotrebom sile na Cetinju, za koju je premijer obećao da će biti ispitana u roku od sedam dana, a nije ni poslije više od mjesec – naveo je SDP.
I Miloš Čelanović iz Socijaldemokrata je saopštio da Vlada nagradama pokušava da kupi naklonost policije.
– Svi časni policajci će, bez sumnje, odbiti taj vaš jeftini trik i taj cetinjskim suzama uprljan novac, koji je trebalo da ode tamo gdje je zaista potreban – tvrdi Čelanović.
Brojne krivične prijave
Nakon događaja na Cetinju podnijeto je višekrivičnih prijavanadležnim institucijama.
Sa jedne strane policija je podnijela krivičnu prijavu Veselina Veljovića aktuelnog savjetnika predsjednika Crne Gore Mila Đukanovića za bezbjednost, zbog napada na policiju.
U Specijalnom državnom tužilaštvu (SDT) je saslušan jedan od učesnika protesta na Cetinju, Neno Kaluđerović, ali iz tužilaštva nije saopšteno po kom osnovu jepriveden. Na Cetinju je, takođe, saslušano više učesnika demonstracija.
Kaluđerovića pokušavaju da okrive za organizovanje terorističke akcije na Cetinju
A na drugoj strani, najjača opoziciona partija DPS, podnijela je krivičnu prijavu protiv premijera Zdravka Krivokapića i drugih lica “zbog sumnje da su prekoračili službena ovlašćenja tokom događaja na Cetinju 4. i 5. septembra”.
U krivičnoj prijavi je DPS naveo da je premijer Krivokapić formirao tijelo koje nije imalo nikakve zakonske i ustavne nadležnosti da donosi odluke koje se tiču nacionalne bezbjednosti, a koje je načelu sa njim preuzimalo dijelove komandovanja operacijom bezbjednosnih snaga 5. septembra na Cetinju.
Tokom akcije policije na Cetinju, premijer Krivokapić je objavio da je dao nalog da se na Cetinju uhapsi savjetnik predsjednika Crne Gore Veselin Veljović.
Na pitanje – da li je SDT formirao predmet i inicirao istragu tim povodom – RSE je dobio odgovor da više informacija trenutno nije moguće saopštiti.