Vlada Crne Gore i Ministarstvo ekologije, prostornog planiranja i urbanizma načinom organizacije monitoringa životne sredine u Crnoj Gori otvoreno i direktno krše Zakon o životnoj sredini i Ustav Crne Gore, te obesmišljavaju rad Agencije za zaštitu životne sredine, saopštila je izvršna direktorka, NVO Green Home, Azra Vuković.
Osim toga što je Program monitoringa životne sredine za 2021.godinu Vlada donijela 15 dana prije kraja godine u kojoj je trebao da bude realizovan, ovim dokumentom je planiran monitoring životne sredine samo zakvalitet vazduha i alergeni polen u vazduhu čime je otvoreno i direktno prekršila Zakon o životnoj sredini, smatra Vuković.
– Zakon o životnoj sredini koji uređuje principe zaštite životne sredine i održivog razvoja, instrumente i mjere zaštite životne sredine i druga pitanja od značaja za životnu sredinu, nedvosmisleno, u članu 55, definiše način praćenja stanja životne sredine (monitoring) kojim se obezbjeđuje kontinuirana kontrola i praćenje stanja životne sredine. U navedenom članu se navodi da se monitoring vrši na osnovu godišnjeg programa monitoringa koji priprema Agencija i dostavlja ga Ministarstvu najkasnije do 1. novembra tekuće godine za narednu godinu. Vlada je Program za 2021. godinu usvojila sa 14 mjeseci zakašnjenja, praktično nakon isteka perioda za njegovu implementaciju – navodi Vuković.
Ona isitče i da Godišnji program monitoringa, shodno istom članu zakona, treba da obuhvata praćenje stanja biodiverziteta, praćenje kvaliteta površinskih, podzemnih i voda za kupanje, kao i praćenje kvaliteta voda za piće, praćenje stanja morskog ekosistema, praćenje sadržaja opasnih i štetnih materija u zemljištu, praćenje kvaliteta vazduha, sistematsko ispitivanje radioaktivnosti u životnoj sredini, praćenje nivoa buke u životnoj sredini.
– Program za 2021. je sveden na monitoring kvaliteta vazduha i podoblast koja se odnosi na alergeni polen čime se unaprijed onemogućava generisanje informacija o stanju životne sredine za sve oblasti koje su bez jasnih razloga potpuno isključene iz programa. Ove informacije treba da budu osnov za ocjenu ukupnog stanja životne sredine u Crnoj Gori, osnov za preporuke u planiranju politike zaštite životne sredine, kao i osnov za izradu godišnjeg izvještaja o stanju životne sredine – pojašnjava direktorka Green Home.
Ističe da Vlada i Ministrastvo na ovaj način, osim Zakona o životnoj sredini krše i Ustav Crne Gore koji garantuje pravo na blagovremeno i potpuno obavještavanje o stanju životne sredine jer samim tim što nisu prikupljane informacije na terenu, neće biti u mogućnosti da generiše izvještaj o stanju životne sredine za ovu godinu, te time uskraćuje građane za informacije u ovoj oblasti.
Prema riječima Vuković, monitoring je zakonom definisan kao javni interes, te se njegovim ograničavanjem obesmišljava rad Agencije za zaštitu životne sredine kojoj je jedna od osnovnih nadležnosti upravo da vrši poslove koji se odnose na organizovanje i vršenje monitoringa zaštite životne sredine.
– Podsjećanja radi, Ministarstvo ekologije, prostornog planiranja i urbanizma prekinulo je i monitoring na Tari koji je trebao da da specifične podatke za ovu rijeku koji se odnose na uticaj koje je izgradnja auto-puta imala na nju.
Na osnovu navedenog, kao i činjenice da Program monitoringa životne sredine Crne Gore za 2022. godinu još uvijek nije donešen, može se zaključiti da Vlada i Ministarstvo planiraju nastaviti praksu nesprovođenja zakonom definisanih obaveza i ugrožavanja javnog interesa, što je nedopustivo – saopštila je Vuković.