Vlasti moraju zaustaviti maltretiranje i zastrašivanje Crnogorskog PEN centra

Crnogorske vlasti moraju prestati da maltretiraju Crnogorski PEN centar i hitno podržati slobodu izražavanja, naveli su danas Međunarodni PEN centar i Crnogorski PEN centar, u svijetlu kontinuiranih verbalnih napada i prijetnji upućenih piscima, novinarima i građanskim aktivistima u Crnoj Gori.

Kako podsjećaju u saopštenju iz PEN centra, 19. avgusta 2022. godine predśednik vlade Crne Gore Dritan Abazović javno je napao Crnogorski PEN centar u Skupštini, optužujući ga za širenje „ekstremizma i nacionalizma“. Naime, Abazović je pokazao fotografiju višestruko nagrađivanog crnogorskog pisca i člana Crnogorskog PEN centra, Milorada Popovića, etiketirajući ga kao eksponenta nacionalističke politike koja „služi kriminalnim interesima“. Ovo nije prvi put da Abazović javno targetira članove Crnogorskog PEN centra, pošto je u više navrata etiketirao i istaknutog crnogorskog pisca i člana Crnogorskog PEN centra Andreja Nikolaidisa.

”I Popović i Nikolaidis snažno su kritikovali pokušaje uplitanja u unutrašnja pitanja Crne Gore iz Rusije i Srbije. Uz Crnogorski PEN centar, pomenuti pisci su među prvima u Crnoj Gori osudili rat Ruske Federacije protiv Ukrajine i otvoreno podržali ukrajinski narod”, navodi se u saopštenju.

Nakon parlamentarnih izbora održanih u avgustu 2020. godine, prosrpski i proruski savez došao je na vlast u Crnoj Gori, što je rezultiralo rastućim nacionalizmom i produbljivanjem podjela u crnogorskom društvu. U protekle dvije godine, Crnogorski PEN centar dokumentovao je brojne prijetnje crnogorskih vlasti gašenjem nezavisnih medija, kao i kampanje maltretiranja i etiketiranja protiv nezavisnih pisaca i novinara. Takve kampanje predstavnika organa javne vlasti obeshrabruju slobodu govora i nose rizik po fizičku bezbjednost žrtava, koje se posljedično mogu okrenuti samocenzuri

„Međunarodni PEN centar snažno osuđuje kontinuirano maltretiranje Crnogorskog PEN centra i njegovih članova od strane vlasti u Crnoj Gori. Verbalni napadi na pisce, novinare i građanske aktiviste – koji su preplavili Crnu Goru u protekle dvije godine – moraju odmah prestati. Sloboda izražavanja predstavlja kamen temeljac svakog demokratskog društva. Ograničavanje prostora za slobodno izražavanje nužno dovodi i do kršenja drugih ljudskih prava. Vlasti u Crnoj Gori moraju se pridržavati svojih nacionalnih i međunarodnih obaveza i moraju hitno podržati slobodu izražavanja. Pisci, novinari i aktivisti treba da imaju uslove za rad bez straha od zastrašivanja ili prijetnji nasiljem. Uz izraze solidarnosti, stojimo uz naše prijatelje iz Crnogorskog PEN centra. Nastavićemo da ih podržavamo u njihovom nastojanju da podrže i zaštite temeljna prava i raskrinkaju predrasude u Crnoj Gori i izvan nje, u skladu s misijom i Poveljom PEN centra“, istakao je German Rohas, Predśednik Komiteta Pisci za mir Međunarodnog PEN centra.

DODATNE INFORMACIJE

Međunarodni PEN centar podržava PEN centre u regionu Balkana već duže vrijeme. Balkanska mreža, formirana na 77. kongresu Međunarodnog PEN centra 2011. godine, okuplja PEN centre Albanije, Bosne i Hercegovine, Bugarske, Hrvatske, Kipra, Kosova, Makedonije, Moldavije, Crne Gore, Rumunije, Srbije, Slovenije i Turske – s ciljem da podstakne i ohrabri saradnju i zajedničke aktivnosti širom regiona koji dobrim dijelom karakteriše zajednička istorija i kultura.

Međunarodni PEN centar duboko je zabrinut sve gorom situacijom na Zapadnom Balkanu, đe se nezavisni novinari i borci za ljudska prava, a naročito žene, suočavaju s rastućim pritiscima, zastrašivanjem i prijetnjama od strane državnih i privatnih subjekata čiji je cilj da ućutkaju njih, njihov rad i kritičko izvještavanje. Stigmatizacija nezavisnih glasova od strane političkih lidera i propust da se spriječe i kazne takve radnje podstiče atmosferu anksioznosti, straha i nesigurnosti. O ovoj situaciji detaljno se raspravljalo tokom 88. kongresa Međunarodnog PEN centra održanog u Upsali u Švedskoj u periodu od 27. septembra do 1. oktobra 2022. godine. Veliki broj PEN centara ponovio je izraze podrške svojim kolegama na Balkanu, uključujući i Crnogorski PEN centar.