Teoduli i bigotani

Piše: Nikola Belada

Strašljiv sam da javno izgovorim što mislim o društvenoj zbilji Crne Gore. Odlučan sam da iskoristim svoje univerzalno pravo ljudsko pravo, a to je pravo na pobunu. Do kraja ću iskoristiti pravo da pišem, kritikujem, da se javno izražavam, da okupljam istomišljenike, da pružim pasivan otpor, u svako vrijeme i na svakom mjestu. Koristim svoje pravo, čitam i učim državno-crkveno, crkveno i spomeničko pravo sa stanovišta domaćeg, međunarodnog prava i Evropskog suda za ljudska prava. Moguće je da sam neznaven, čim nema odjeka mojem pisanju i prijedlozima, ali sam siguran da umijem čitati i da nijesam izgubio razum. Pitam sebe što činiš, zašto nijesi na ulici, sa još 100.000 građana nakon emitovanja dokumentarca “Svjedok Božje ljubavi”.

Zašto kao Crnogorac i građanin Crne Gore ne reagujem na uvrede, poniženja, ruganja sa Crnogorcima, Bošnjacima, Albancima, Hrvatima… zašto evo 30 godina, a posebno od 24. decembra 2019. godine ćutim.

Zašto se niko ne pobuni i pruži otpor izjavama pojedinih “apostola” i “glavnog apostola” i ukažem da sjedište “apostolata” za njih može biti samo Kotor.

LICIMJER DO LICIMJERA 

Zašto ćutim na pasivnost institucija? Zašto ne ukazujem na dnevno političke Crnogorce i organizacije institucije koje su izgubile sve profesionalne vrijednosti, osim vrijednosti eura u džepu. Ostaše samo oni koji prije i sada i za navijek vjeruju u crnogorsko, evropsko i vrijednosno. Da li sam advokat bez kredibiliteta kada se ne usuđujem da javno ukažem ODT u Baru da je u obavezi da mi odgovori što je uradio po mojoj prijavi protiv učiteljice i sveštenstva koji su primijenili eksperiment nad nevinom djecom u Baru, demonstrirajući ritual nepoznat ovim prostorima.

Još više boli izjava ODT da ovu prijavu upoređuje sa događajem kao kad neka osoba ulazi u market i zaboravi da stavi masku. Bio bih zahvalan da sam uhapšen, samo da ne slušam takva obrazloženja. No, vratimo se teodulima, a nijesu manje značajni ni bigotani. Glavni teodul Božji sluga u Crnoj Gori Risto Radović je upokojen.

“Apostoli”, bigotani, zavedeni, litijaši su uzdrmani. Nestao je glavni strateg i vrhovni poglavar teokratske Crne Gore. Veoma mudrim, inteligentnim potezima, pored nemoćnih, neefikasnih i neznavenih institucija i pasivnošću građana, stvorio je snažnu infrastrukturu, ušao u sve oblike društvenog organizovanja u Crnoj Gori, neometan od bilo koga sprovodio svoje zakone, sa stotinama miliona eura bez pokrića, sa obavještajnom i vojnom podrškom od spolja i unutra, patosirao je i ponizio Crnu Goru.

Zato je 30. avgust bio samo formalnost i pobjedu na izborima obezbijedila bi svaka osoba nosilac liste od 18 do 80 godina, po kriterijumima i uz podršku glavnog teodula. Neophodno je ukazati kako je glavni teodul Božji sluga, vjeru pretvorio u ideološko-politički projekat, stvorio bigotane (one koji iz ko zna kojih razloga postaju bespogovorni sljedbenici klerofašizma, velikosrpstva, četništva), a sve licimjer do licimjera liše istinskih vjernika i na taj način bacio Crnu Goru na koljena. Glavni teodul sa svojim istomišljenicima tzv. grčki đaci postaje značajan početkom osamdesetih godina djelujući sa velikodostojnicima iz šabačkovaljevske eparhije.

Čuveni trio Amfilohije, Atanasije i Artemije bio je superioran čak i nad jednim neprikosnovenim čovjekom devedesetih godina na srpskoj političkoj sceni Slobodanom Miloševićem. Bili su toliko moćni da su primorali i ponizili patrijarha Pavla da povuče svoj potpis dat Slobodanu Miloševiću da predstavlja sve Srbe na pregovorima u Dejtonu.

Posebna zasluga ove trojke je za ponovnu afirmaciju i formiranje nacionalne srpske misli. Ovim tekstom nastojim da dokažem zavedenima, izmanipulisanima, licimjernima da je srpska organicistička, konzervativna, nacionalna misao samo eho, model, kliše, recept evropske organicističke misli, tako da nije originalan već izvedeni uticaj Evrope.

Evropska organicistička misao poznata kao kontrarevolucionarna misao, reakcionarna misao, proizvod je starih francuskih mislilaca De Mestra, Morasa, Bonela, njemačkih romantičara Mosera i Herdera i slovenofila Leontijeva i Hobjakova. Zajednička crta evropske misli je poistovjećenje, jednakost ljudskog društva i biološkog organizma. Dakle, u prvom planu je ljudsko društvo shvaćeno kao organizam, a ličnosti se dodjeljuje uloga jedne ćelije u tom organizmu. De Mestr ima patološki strah od revolucija i sve revolucije smatra kao potres poremećaja prirodnog reda i poretka stvari. Revolucija ruši temelje saveza između trona i oltara. Poseban strah javlja se od ateizma, pritom De Mestr smatra da ateizam nije proizvod Francuske revolucije, već je istorija ateizma stara koliko i istorija teizma.

FEUDALNI SISTEM 

Francuski mislioci smatraju da je hrišćanstvo stvorio Isus sa običnim ljudima, a ne filozofima. Zato vijek prosvijećenosti nudi drugu istinu i zato se hrišćanstvo mora zadržati na hrišćanskom svijetu feudalnog društvenog sistema. Feudalni sistem je Božja volja i čovjek nema pravo da mijenja taj svijet. Samim tim i vlast je Božanska, a demokratija je najgore stanje društva jer, kako navodi De Mestr, sve zlo počinje ljudskom pobunom protiv kralja i svojine. Bonel ide i dalje, pa predlaže da se umjesto Deklaracije o pravima čovjeka i građanima donese deklaracija o pravima Boga, pri čemu religija nije slobodan izbor čovjeka već feudalni sistem. Uz navedeno, narodi koji nemaju pisani ustav imaju bolju budućnost jer treba sačuvati narodni duh. Veliki uticaj na srpsku nacionalnu misao odigrao je i Šarl Moras. Njegovi učenici srpski teolozi plasirali su njegove ideje kroz knjigu “Građanski vrt” napisan u periodu 19411945. Po Morasu, Hitler je brana protiv zapadne, dekadentne, plutokratske demokratije. Imenovani dalje navodi da je demokratija sterilan režim koji guši narodni duh i sve evropske vlade smatra lutkama čije konce vuku Jevreji. Isti uvodi pojam “integralni nacionalizam”, a u aferi Drajfus se izjašnjava protiv njega jer, kako kaže, nije bitna istina da li je neko špijun ili ne, jer društvo ima primat u odnosu na ljudsku ličnost. Po njegovom viđenju, Francuska mora pripadati samo Francuzima, a rješenje je monarhija. Kad je Hitler pokorio Francusku, on je u režimu maršala Petena vidio božje čudo i nudio trijadu antisemitizam, antiparlamentarizam, francusku tradiciju i uveo parolu red, rad i mir. Zbog njegovog ekstremnog učenja, a posebno zbog integralnog nacionalizma, papa Pije XII je odbacio njegovo učenje kao retrogradno.

SVEJEDINSTVO -SABORNOST 

Ruski slovenofili Leontijev i Hobjakov svoje učenje razvijaju iz klasičnog organicizma i afirmišu učenje o svejedinstvu. U crkveno-dogmatskom smislu, svejedinstvo sabornost, označava jedinstvo u vjeri i postaje podloga za velikosrpski nacionalizam, kolektivizam, etno-nacionalizam.

Veliki teolog, filozof, mislilac, diplomata Leontijev ostavio je dubok trag na srpske teologe. Bio je isključiv, pa je poznat događaj da je išibao francuskog diplomatu koji se negativno izrazio o Rusiji. Bio je ubijeđen da je ruski narod izabrani narod koji se ne može umom shvatiti, a pogotovo to ne razumije “truli Zapad”.

Sintagmu “truli Zapad” često su koristili Hitler, Staljin i teolozi srpske nacionalne misli. Po Leontijevu, društvo počiva na trojstvu: seoskoj lokalnoj vlasti, crkvi, caru. Međutim, ideje Leontijeva i Hobjakova su samo prerade njemačkih filozofa. Imali su ogroman uticaj na srpsku nacionalnu misao, što je uslovilo da se sabornost preoblikuje u novu doktrinu koja se zvala društvena sabornost. Plasirali su ideje da ekonomska i kulturna zaostalost za jedan narod predstavlja svojevrsnu prednost.

Hobjakov je ostavio i djelo posvećeno Srbima. U tom djelu ističe da sve zlo potiče sa Zapada, naročito poslije Francuske revolucije i preporučuje Srbima da afirmišu pravoslavlje. Sva navedena učenja evropskih mislilaca u cjelosti prihvataju i sprovode najpoznati srpski organicisti Nikolaj Velimirović, Justin Popović i Dimitrije Ljotić.

Za Nikolaja Velimirovića se navodi da je najveći Srbin poslije Svetog Save, najveći srpski antisemitista i novi srpski Zlatoust. Za Nikolaja je glavni teodul Crne Gore, pok. Risto Radović rekao da je neponovljiv i bio glavni zagovornik proglašenja Nikolaja za sveca i prenos njegovih kostiju u Srbiju.

Objektivni prikaz djela Nikolaja Velimirovića daje sliku ne sveca i apostola, već osvetničkog duha koji će ostati upamćen samo kao vrstan pripovjedač i ne mnogo značajan filozof i teolog. Poznat je po tome što nikad u svojim djelima i govorima nije navodio izvore. Čak i kad je upotrebljavao citate ruskih slovenofila, nije ukazivao ko su autori, pa se stvarao privid da su to njegove misli. Poznata su njegova predavanja na Kolarčevom univerzitetu 1935. godine u kojima je veličao Hitlera, kao i govor nad grobom Dimitrija Ljotića. Utemeljio je pojam “jevanđeljski nacionalizam” koji nije mogao definisati pa za opravdanje njegove vizije svetosavlja navodi da je samo Hitler mogao da razumije njegove ideje. Kopirajući ruske teologe, pravi svoju trijadu Bog, kralj, domaćin. Smatra da “truli Zapad” sprema zavjeru protiv Srbije i bez ikakvog dokaza navodi da su srpski sveštenici kroz čitav 19. vijek pričali o “trulom Zapadu”. Napisao je djelo “Srpski narod kao teodul”, ukazujući da srpski narod mora ostati vjeran svojim tradicionalnim vrijednostima. Njegove ideje (a ne misli) su bile osnov da se formira jedna ekstremna nacionalistička ideologija koju je vjerno u Crnoj Gori organizovao upokojeni glavni teodul. Ljudska prava za Nikolaja Velimirovića su izmišljotina. On vjeruje u zavjete i grobove predaka. Zalagao se da crkva propiše molitvu protiv kulture, a država bi trebalo da odredi jedan dan u godini da se narod moli gospodu da ga spasi od kulture. Posebnu opasnost za Srbiju vidio je od Jevreja, a srpski program državni, vjerski i socijalni ispisan je krvlju i kostima velikomučenika i svaki grob je program kao putokaz: “Ja sam ostao ovde da biste vi išli napred”.

Druga gromada srpske nacionalne misli je Justin Popović sa istim klišeima i receptima kao Nikolaj Velimirović, samo što je suptilniji u svojim stavovima. Dimitrije Ljotić u svom djelu “Zakoni života” iznosi sve svoje ideje, vješto skrivajući misli francuskih teologa. Opčinjen djelima Morasa 1914. boravi u Francuskoj, gdje aktivno izučava njegova djela. Bio je opčinjen i Hitlerom i slao mu mnogobrojna pisma zahvalnosti.

ISKORISTITI PREIMUĆSTVO ZAOSTALOSTI 

Evropsku organicističku misao kao svoju eksploatiše i Dobrica Ćosic. U brizi za srpski narod, on kaže da treba ujediniti crkvu i državu. Koristi poznate organicističke misli i kaže: “Treba iskoristiti preimućstvo zaostalosti, jer su ona naš početni intelektualni kapital”. Da rezimiram, sva učenja ideologa, nacionalne, konzervativne srpske misli su obrasci, recepti, modeli, klišei evropske konzervativne misli i nacionalizma, a što je glavni teodul Crne Gore realizovao u populističkom naboju uz napomenu: “Hoće Bog nešto veliko od ovog naroda”.

To “nešto veliko”, dogodilo se Crnoj Gori 30. avgusta 2020. godine. Tada smo dobili teološku državu sa 12 apostola i 12 apostolata. Od realizacije nacionalne misli treba još uraditi sljedeće: neophodno je osvojiti Cetinje i Lovćen, riješiti srpsko pitanje nestankom crnogorskog identiteta i svesti ih na nekih 10% ukupne populacije, realizovati projekat “srpski svet” i naravno, izvršiti intervencije na postojećem, važećem Zakonu o slobodi vjeroispovijesti i pravnom položaju vjerskih zajednica.

Jedan od apostola izjavi da će to uraditi vrlo lako, za pet minuta. Navedenu izjavu ne treba komentarisati. Ukazujem da se intervencijom na jednom modernom i evropskom zakonu, kakav je ovaj zakon, želi prikazati Mitropolija crnogorsko-primorska kao tradicionalna crkva u Crnoj Gori sa subjektivitetom i kontinuitetom od 1219. godine. Na taj način se želi amnestirati otimanje crnogorskih crkava i manastira, žele se zamagliti nedozvoljene radnje na spomenicima kulture kojima je uništen crnogorski identitet, legalizovati protok novca mimo legalnih tokova, dati pravni subjektivitet toj eparhiji koja 30 godina nema pravni subjektivitet u Crnoj Gori.

(Autor je predsjednik NVU Crnogorski zbor, advokat mr Nikola Belada)