Piše: Božidar Proročić, književnik i publicista
Jedan od časopisa o kulturi i književnosti na prostoru Crne Gore koji ima tradiciju dugu 47 godina je časopis ,,Odzivi.” Kroz prizmu ovog časopisa kroz dugu istoriju postojanja predstavljena su neka od najvećih imena južnoslovenske ali i svjetske književnosti čime je ovaj časopis dobio internacionalnu dimenziju odavno. Izdavač 149 broja časopisa je Centar za kulturu ,,Volislav Bulatović-Strunjo” iz Bijelog Polja, grada proslavljenih pisaca koji su kroz svoju poeziju i prozu utkali sebe odavno i planetarijum kulture.
Ažurni glavni i odgovorni urednik dr. ruskog jezika i književnosti Blagoje Vujisić je dao sve od sebe da ovaj 149 broj zablista punim sjajem u čemu je itekako uspio. Iz pera direktora ,,Ratkovićevih večeri poezije” i istaknutog proznog pisca Kemala Musića uvodi nas tekst ,,Pedeset godina Ratkovićevih večeri poezije” koji kroz pet decenija rada osve najznačajnije ustanove crnogorske kulture prezentuje njenu ulogu značaj i doprinos kroz istorijat razvoja. Izbor poezije iz pera mladih učesnika ,,Ratkovićevih večeri poezije” do 27 godina starosti predstavljeni su nam laureati prošlogodišnje nagrade: Vladana Perilić, I nagrada Višnja Begović, II nagrada i Milena Radević III nagrada. Olja Savičević Ivančević i Saladin Dino Burdžović su dobitnici glavne nagrade jubilarnih pedesetih ,,Ratkovićevih večeri poezije.” Čija je poezija je predstavljena u ovom broju ,,Odziva. ” Svoju poeziju u ovom broju predstavljaju: Braho Adrović (Presuda), Gordan Čampar (Jadi, Vito), Mišo L. Korać, Radomir-Jole Jokić (Kafa sa piscem, Đaci sa modrog dola, Pogled sa jabučke gore), Ulvija Mušović (Voz za onaj svijet, In memoriam Beogradskom prijatalju), Velisava Seka Metđonaj ( Zov iz kamena, Ti), Vjera Garović (Dan na reci Jordan, Pesma i ljubav), Đorđije Račić (Kosovka djevojka), Marinko Pavićević (Probuđeni vjekovi, Samonikla pjesma, Ram za samoću), Janko A. Delić (Jesenja, Patrijarh i vezir, Planina), Miodrag Čabarkapa (Samo su svici budni). Posebno je predstavljena poezija Borisa Jovanovića Kastela sa pjesmama: ( Vino od narannči, Škola jedrenja, Ostrige sveštenice, Kako, i Kazaljka). Prozno stvaralaštvo predstavljaju: Kemal Musić (Prepoznao sam je po vuhanskom naglasku), Tanja Prokopljević (Junak zlatnih reči i hrabrih dela), Gordan K. Čampar (Lelek), Željko Korać (Jabuka, a miriše šljiva), Ljubica Zeković (Stanište bogova), Naida Mujkić (U naslovu nema smokve), Rale Nišavić (Čarobna bukova šuma), Spasoje Bajović (Bajova Mlica), Mr Isak Kalpačina (Đavoljom prtinom preko vražjeg jezera), Nataša Žurić (Brskovski groš u suzi evrope), Borka Smolović (Iz prikrajka).
Prevodi čine inpozantan broj autora pa tako imamo priliku da pročitamo poeziju i prozu: Chi Li, (Kina) Jidi Maija, (Kina) Liu Ksinglong, (Kina) Vang Jiukin, (Kina) Eva Radomska, (Poljska) Ales Karljukevič, (Bjelorusija) Andrej Rebrov, (Rusija) Valentina Jefimovska (Rusija), Aleksandar Ratkevič (Bjelorusija), Nigar Hasan Zadeh (Azerbejdžan). Kritiku besjede i recenzije čine: Osvrt Prof. dr Draška Došljaka na knjigu ,,Gorska bašta” autorke Blage Žurić i Tijane Gordić koja je napravila slike i ilustracije. Dr Sofija Kalezić daje svoj osvrt na zbirke poezije za djecu autora Zorana Mićovića. Prof. dr Draško Došljak daje osvrt na stihozbirku Velimira Ralevića ,,Zubatorepi stvor.” Svetlana Čabarkapa daje svoj izuzetan osvrt na Antologiju crnogorske poezije za đecu i tinejdžere jednog do najznačajnih crnogorskih pisaca Slobodana Vukanovića. Veselin Konjević daje svoj osvrt na istorijsku građu Emira Mušovića ,,Mušovići na Bedemu- prilog istoriji brastva Mušovića od XVII DO XIX vijeka na prostoru Kolašina i Nikšića. O romanu Božidara Zejaka ,,Kletva polja Suranova” recenziju nam predstavlja Prof. dr Boško Suvajdžić, isti recezent daje osvrt i na zbirku poezije Saše Nišavića ,,Zaboravljeni dečak.” Dr Sofija Kalezić piše o stvaralaštvu za djecu i mlade Slobodana-Zorana Obradovića. Nada Đurković daje osvrt na kratke priče mr Svetlane Čabarkape ,,Dva prozora i bosiljak.” Vitomir Teofilović piše o djelu ,,Tako se priča” autora Zorana Raonića koji je pretočio zavičajne priče u ovu knjigu. Dragan B. Perović daje osvrt na knjigu Mihaila Radojičića ,,Ljubav i ostalo.” Dr. Blagoje Vujisić daje svoj osvrt na roman Miroja Vukovića ,,Engleska posla.” Milijan Despotović predstavlja knjigu Svetlane Ivanović ,,Egzit i druge priče”, isti recezent daje osvrt na knjigu Olge Lalić Krowicka ,,Iskra i faza.”
Dr Milovan Gočmanac kroz esej ,, O stvaralačkom portretu pisaca Zorana Raonića” predstavlja ovog istaknutog pisca. Mr. Zora Jestrović pravi osvrt na cjelokupno književno stvaralaštvo Isaka Kalpačine ali i na njegovu knjigu ,,Pirlitoru prema Durmitoru.” O poeziji modernog izraza piše dr. Blagoje Vujisić i predstavlja nam zbirku poezije Radomira Ilića ,,Crna bedevija i druge pjesme.” Spasoje Bajović predstavlja zbirku kratkih priča ,,Pričaj đede” autora Miloša Kecojevića. Antologiju haiku poezije u Crnoj Gori ,,Gorski biseri” koju je priredila Branka Vojinović-Jegdić predstavlja Veselin Brnović. Veselin Brnović daje osvrt na zbirku poezije ,,Šavovi duše” Milojke Banduka Jovović. Slobodan Zoran Obradović predstavlja majstora priče za djecu Zorana Mićovića kroz autorski tekst ,,Pitanja i odgovori koja spajaju sva djetinjstva ovog svijeta.” Knjiga ,,Branka Bogavac-vitez umjetnosti i književnosti” predatavljena je kroz prizmu Dejane Barjaktarović-Joksimović. Dr. Blagoje Vujisić predstavlja svoj esej o poeziji Saladina Dina Burdžovića i njegovoh izbora iz poezije ,, Revolucija i njena kopilad.” ,,Predstavljanje Azerbejdžanske književnosti kroz vjekove” priredila je moja malenkost publikujući nama malo ili gotovo nepoznate fragmente o stvaraocima zemlje vatre i slobode. Mrijana Terić predstavlja svoj esej ,,Uloga Nova Vukovića u razumijevanju fantastike u crnogorskoj književnosti.” Mr Slobodan Čurović piše o Njegošu u eseju ,,Njegoševo otrgnuće u svesvjetija i stega zemnog. ”
Susret sa Dobrašinom Jelićem dobitnikom prve nagrade za haiku poeziju pratimo kroz intervju Slobodana Boškovića. Putopis gotovo zaboravljena forma zastupljena je u Odzivima kroz sutorstvo Šekija Musića i Maje Vojinović ,,Istočna priča-Rusija.” Izuzetan naučni rad dr. Blagoja Vujisića iz filologije glasi ,,Kategorija lica u jednočlanim rečenicama u ruskom i srpskom jeziku.” Burhan Čelebić arheolog piše o JU Muzeju Bijelo Polje prateći istorijat, razvoj, arheološke zbirke. O problemim filozofije i socijologije piše Milka Vojinović kroz rad: ,,Sociološko-ontološka pitanja i problemi naroda, nacije, jezika, religije i utopija nade. ”