Evropski sud za ljudska prava donio je presudu kojom je utvrđeno da je Crna Gora prekršila konvencijsko pravo na ličnu slobodu pokojnog Slobodana Šaranovića zbog nezakonitog pritvaranja.
Sud u Strazburu je utvrdio da je Crna Gora prekršila konvencijsko pravo Šaranoviću neosnovanim pritvorom u periodu od 16. novembra do 15. decembra 2014. godine, dok je navode da je bio u pritvoru neosnovano dvije i po godine proglasio neosnovanim.
Protiv Šaranovića je pokrenuta istraga zbog sumnje da je naručio ubistvo Nikole Bojovića u Beogradu, brata jednog od navodnih vođa zemunskog klana Luke Bojovića, ali i zbog krivičnog djela kriminalno udruživanje.
I nadležni organi Srbije vodili su postupak protiv Šaranovića zbog ovog krivičnog djela.
“S obzirom na to da je predmetno krivično djelo dijelom počinjeno i na teritoriji Crne Gore, nadležno crnogorsko tužilaštvo je odlučilo da pokrene istragu protiv Šaranovića”, navodi zastupnica Crne Gore pred Sudom u Strazburu Valentina Pavličić.
Šaranoviću je, podsjeća, pritvor određen rješenjem sudije za istragu počev od 10. aprila 2014.godine, nakon čega su ga nadležni sudovi više puta produžavali.
“Tokom trajanja pritvora Više državno tužilaštvo u Podgorici je protiv Šaranovića tri puta podnosilo optužnicu nadležnom vijeću Višeg suda u Podgorici. Optužnica je sva tri puta vraćena Višem državnom tužilaštvu na dopunu istrage. U predstavci je posebno ukazano da u periodu između 15. novembra 2014. godine i 15. decembra 2014. godine pritvor Šaranoviću nije bio zakonit, jer je Viši sud u Podgorici propustio da ispita osnovanost njegovog pritvora u fazi istrage u roku od mjesec dana, kako je propisano zakonom”, kazala je Pavličić.
Šaranović se takođe žalio na dužinu pritvora koji je trajao dvije godine i osam mjeseci u fazi istrage, pri čemu optužnica protiv njega nikad nije stupila na pravnu snagu, kao i na nedovoljnu obrazloženost rješenja o produženju pritvora.
Slobodan Šaranović je 2015. godine podnio i ustavnu žalbu, koja je odbijena odlukom tog suda od 29. maja 2015. godine.
“U predstavci je ukazano da predmetna odluka Ustavnog suda Crne Gore nije bila obrazložena u odnosu na njegove žalbe, zbog čega je povrijeđeno njegovo pravo na obrazloženu presudu od strane Ustavnog suda. Šaranović je podnio i drugu ustavnu žalbu, koja je još uvijek u radu kod Ustavnog suda Crne Gore”, navela je Pavličić.
Šaranović je ubijen 11. marta 2017.godine, nakon čega je njegova supruga obavijestila Evropski sud da želi da nastavi sa postupkom.
Evropski sud je, ističe Pavličić, u svojoj presudi ponovio stanovišta iz presude Mugoša protiv Crne Gore i utvrdio da je odredbama ZKP-a jasno formulisana obaveza domaćih sudova da svakih mjesec dana do stupanja optužnice na pravnu snagu, ispitaju da li još postoje razlozi za pritvor ili ne i zavisno od toga, da produže ili ukinu pritvor.
“S obzirom na to da su rješenja o produženju pritvora u relevantnom periodu (prije donošenja pravnog stava Vrhovnog suda Crne Gore od 17. januara 2017.godine o obavezi pridržavanja rokova za kontrolu pritvora) imala manjak preciznosti u smislu trajanja i produženja pritvora, kao i nedostatak dosljednosti, sve prethodno ih je činilo nepredvidivim u njihovoj primjeni. S tim u vezi, pritvor Šaranovića je bio zakonit do 15. novembra 2014.godine, što je bio poslednji dan važenja prethodnog rješenja o produženju pritvora od 15. oktobra 2014.godine, dok je nakon tog dana, a zaključno sa donošenjem sljedećeg rješenja o produženju pritvora od 15. decembra 2014.godine, njegov pritvor bio “nezakonit“ u smislu odredbi člana 5 stav 1 Konvencije, zbog čega je Evropski sud utvrdio povredu tog člana”, objasnila je Pavličić.
Šaranović se žalio i na dužinu pritvora, ukazujući da je pritvor u istrazi ograničen na šest mjeseci do stupanja optužnice na pravnu snagu, dok je u njegovom slučaju pritvor trajao preko dvije godine.
“Evropski sud je ukazao da relevantne odredbe ZKP-a propisuju obavezu podnošenja optužnice u roku od šest mjeseci, a ne stupanje optužnice na pravnu snagu u tom roku. Takođe je ukazao da nijedna odredba ne propisuje obavezu stupanja optužnice na pravnu snagu kao uslov za produženje pritvora nakon protoka šest mjeseci”, navela je Pavličić.
Evropski sud je konstatovao da među stranama nije bilo sporno da je otpužnica u sva tri slučaja predata nadležnom vijeću Višeg suda u Podgorici u propisanom roku.
“Uz izuzetak perioda od 16. novembra 2014.godine do 15. decembra 2014.godine, pritvor Šaranovića je tokom cijelog trajanja kontrolisan u zakonskim rokovima”, istakla je Pavličić.
Kako je dodala, zakonske odredbe propisuju da pritvor može trajati najviše tri godine od podizanja optužnice do donošenja prvostepene presude, pri čemu je Šaranović pušten iz pritvora nakon dvije godine i osam mjeseci.
“Uzimajući u obzir navedeno, Evropski sud je utvrdio da je predmetno zakonodavstvo dovoljno precizno i predvidljivo u svojoj primjeni i da produženje pritvora Šaranoviću nakon protoka šest mjeseci nije bilo nezakonito, zbog čega je predstavka u ovom dijelu proglašena očigledno neosnovanom”, objasnila je Pavličić.
U odnosu na pritužbe koje se odnose na nedovoljnu obrazloženost rješenja o produženju pritvora, Evropski sud je konstatovao da su pritužbe iznijete u drugom postupku pred Ustavnim sudom.
“Kako je taj postupak još uvijek u toku pred tim sudom, predstavka je u ovom dijelu odbačena kao preuranjena”, dodala je Pavličić.
Pritužbe Šaranovića koje se odnose na nedovoljnu obrazloženost odluke Ustavnog suda od 25.maja 2015.godine, Evropski sud je odbacio kao neosnovane i utvrdio da je u konkretnom slučaju Ustavni sud eksplicitno odgovorio na sve žalbene navode Šaranovića.
Šaranović je podnio i zahtjev za naknadom nematerijalne štete u iznosu od 100.000 eura, kao i zahtjev za troškovima postupka u iznosu od 6.388,53 eura.
“Evropski sud je odlučio da je pod okolnostima slučaja utvrđenje povrede dovoljno pravično zadovoljenje za bilo koju nematerijalnu štetu koju je mogao trpjeti Šaranović. U pogledu troškova postupka, Evropski sud je našao opravdanim da dosudi iznos od 1.500 eura na ime svih troškova i izdataka postupka pred tim Sudom”, kazala je Pavličić.