Pravni fakultet ne može organizovati upis i nastavu za novu generaciju studenata u odjeljenju u Bijelom Polju, a u detaljnoj analizi objasnili su i zašto je ta odluka donijeta.
“U analizama koje je Pravni fakultet vršio i dostavio Univerzitetu Crne Gore, prilikom donošenja odluke o upisu studenata u 2021/2022 godini, posebno je razmatrano pitanje opravdanosti upisa studenata u Bijelom Polju, odnosno pitanje svrsishodnosti i održivosti odjeljenja u Bijelom Polju. Ovo pitanje je posmatrano sa više aspekata, koji su od ključnog značaja prilikom donošenja ovakve odluke o upisu studenata”, kazala je za CdM dekanica Aneta Spaić.
Uspješnost studenata
Na predlog Vijeća Pravnog fakulteta od 2019. godine nije vršen upis u Bijelom Polju. Po Planu i programu akreditovanom 2017. upisano je 70 studenata (50 studenata 2018. i 20 studenata 2019. godine).
“Od ovog broja ni jedan student nije završio studije; trenutno je aktivno 29 studenata; pet studenata se ispisalo sa studija; 36 studenata nije ni upisalo ni obnovilo godinu. Od ukupnog broja studenata 11 studenata je iz Podgorice i Herceg Novog (oko 17 odsto studenata nije iz opština koje gravitiraju Bijelom Polju)”, kazala je Spaić.
U periodu od 2005. do 2017. godine u Odjeljenju u Bijelom Polju po starom planu i programu upisano je 1.139 studenata.
“Od ovog broja 262 studenta su diplomirala; 39 studenata je aktivno u studijskoj 2021/2022; 137 se ispisalo sa studija; 40 studenata se prepisalo; 45 studenata je isključeno; 616 studenata nije ni upisalo ni obnovilo godinu”, ističe Spaić.
Od ukupno 1209 studenata od 2005. do 2021. godine diplomiralo 21 odsto od upisanog broja studenata (262 studenta), dok je svega pet odsto upisanih studenata (68 studenata) aktivno u 2021/2022 godini.
“Dakle, 74 odsto upisanih kandidata nije aktivno na ovom studijskom programu”, objasnila je dekanica Aneta Spaić.
Analiza upisa u periodu 2015-2020
Analiza upisa od 2015. do 2020. godine u Bijelom Polju pokazuje veliku razliku u kvalitetu upisanih studenata.
“Broj studenta koji su ostvarili izuzetan uspjeh u toku srednjoškolskog obrazovanja (Luča 1 i 2), a koji su upisani u Bijelom Polju skoro da je zanemarljiv, jer je procenat u odnosu na ukupan broj upisanih studenata manji od tri odsto”, navodi Spaić.
Broj ostvarenih poena na upisu posmatran je uporedno sa istim upisnim godinama u Podgorici i pokazuje značajnu razliku u kvalitetu upisanih studenta, koji i ovdje pokazuje tendenciju pada.
“Broj poena poslednjeg kandidata na listi se godinama kreće oko 15 poena, koji imaju kandidati koji su sa dovoljnim uspjehom završili srednju školu.Posebno se ukazuje da je u posmatranom periodu u Odjeljenju u Bijelom Polju jednom u dva upisna roka popunjena kvota studenata (20 studenata), dok je dva puta to učinjeno tek u trećem upisnom roku”, ističe Spaić.
Uporednom analizom podataka o broju studenata koji bi pod jednakim uslovima konkursa mogli upisati studije u Podgorici, utvrđeno je da bi samo 22,6 odsto kandidata imalo mogućnost da studije se upiše na studijski program.
“Posebno su u ovom smislu značajna i zapažanja Komisije za kvalitet koja je u prethodnim izvještajima konstatovala da je evidentna manja uspješnost u izvršavanju ispitnih obaveza studenata, u Bijelom Polju, a koja je direktno u korelaciji sa padom kvaliteta upisanih kandidata na ovom studijskom programu”, objasnila je Spaić.
Analiza tržišta rada
Analiza tržišta rada pokazuje da je u toku 2020. godine na birou rada bilo evidentirano ukupno 1.976 pravnika.
“U toku prošle godine samo 438 oglasa je raspisano, tako da je na kraju 2020. godine 1.509 pravnika i dalje bilo na birou rada.Analiza tržišta rada u sjevernoj regiji, koja je urađena prema podacima Zavoda za zapošljavanje, uz agregiranje rezultata datih po opštinama, pokazuje da od ukupno 1.976 nezaposlenih pravnika njih 644 (32,3 odsto), se nalazi na evidenciji opština u sjevernoj regiji, odnosno da je na kraju godine od ukupnog broja njih 510 (33,8 odsto) i dalje nalaze na evidenciji Zavoda za zapošljavanje”, navodi Spaić.
Opterećenje nastavnika
Za realizaciju nastave na studijskom programu u Podgorici i Bijelom Polju do sada su bili angažovani svi zaposleni nastavnici i saradnici na Pravnom fakultetu čije postojeće opterećenje, višestruko prelazi i najveće dozvoljeno opterećenje, čime se dovodi u pitanje kvalitet nastave na ovom programu.
Pitanje održivosti je posmatrano i u odnosu na broj nastavnika u radnom odnosu, koji se u poslednjih šest godina smanjio za 10, zbog odlaska profesora u obaveznu starosnu penziju.
“U toku ove studijske godine 15 nastavnika u radnom odnosu angažovano je na izvođenju nastave na Pravnom fakultetu, dok će u toku 2022. još jedan nastavnik po sili zakona otići u starosnu penziju”, kazala je Spaić.
U narednom periodu, svi kapaciteti Pravnog fakulteta će biti angažovani za organizaciju nastave u Podgorici, tako da, ističe Spaić, angažman značajno smanjenog broja nastavnika predstavlja neracionalno opterećenje.
“Svaki dalji upis kandidata u odjeljenju u Bijelom Polju bi zahtjevao, nedozvoljeno prekomjerno opterećenje nastavnika u radnom odnosu, jer je trenutno opterećenje zaposlenih nastavnika u radnom odnosu u posjeku oko dva puta veće od propisanog angažovanja nastavnika”, ističe Spaić.
U prošloj studijskoj godini za adekvatnu realizaciju nastave u Podgorici, angažovan je dodatni nastavni kadar po eksternom oglasu koji za 2021/2022 iznosi oko 17.000 eura.
“Za eventualno održavanje Odjeljenja Pravnog fakulteta u Bijelom Polju projekcija troškova sačinjenih od operativnih i eksternih angažovanja nastavnika bi iznosila oko 150.000 eura. Od toga iznos operativna finansijska sredstva izdvojena od strane Pravnog fakulteta i Univerziteta Crne Gore u prethodnoj godini su iznosila oko 50.000 hiljada eura, bez nadoknada za angažovanja nastavnika. Izvođenje nastave po eksternom oglasu za sve predmete na ovom studijskom programu bi iznosio blizu 100.000 eura”, kazala je Spaić.