Male bespilotne letjelice – dronovi u posljednjih nekoliko godina postali su popularni u svijetu. Izuzetak nije ni Crna Gora. Zvanično u našoj državi ih je registrovano 266, ali i da nelegalnih ima mnogo više. Direktor Sektora za sigurnost saobraćaja u Agenciji za civilno vazduhoplovstvo Mileta Nikolić u razgovoru za CdM ističe da je registracija drona veoma jednostavna, te da je besplatna. Ukoliko vlasnik drona prekrši propise, prema riječima Nikolića prijeti mu kazna od 500 do 2000 eura.
“Registracija je vrlo jednostavna. Na sajtu Agencije za civilno vazduhoplovstvo www.caa.me operatori dronova mogu preuzeti obrazac “Izjava u skladu sa pravilnikom o sistemima bespilotnih vazduhoplova i vazduhoplovnih modela”. Popunjeni obrazac treba da pošalje Agenciji, poštom ili elektronskim putem. Na ovaj dokument, Agencija odgovara dokumentom koji zovemo “Prijem Izjave” i time je proces evidentiranja završen. Operator se upisuje u Spisak operatora bespilotnih vazduhoplova, koji je objavljen na sajtu Agencije”, pojasnio je za CdM Nikolić i dodao da je registracija drona besplatna.
Prema važećoj zakonskoj regulativi osoba koja upravlja dronom smatra se vođom vazduhoplova, i u slučaju prekršaja primjenjuju se kaznene odredbe propisane.
“Zakonom o vazdušnom saobraćaju. Kazne mogu biti u iznosu od 500 do 2000 eura”, kazao je Nikolić.
On je istakao da su do sada imali 11 prijava zbog mogućeg kršenja propisa u oblasti upravljanja dronom.
“Od tog broja, u tri slučaja smo identifikovali operatore dronova. U dva slučaja došlo je do izricanja zakonom predviđenih mjera, pa i novčane kazne, dok smo u jednom slučaju naknadnom provjerom konstatovali da je operator drona ispunjavao regulatorne zahtjeve”, saopštio je Nikolić.
Bitno je, kako ističe, napomenuti da su sa Upravom policije potpisali sporazum u cilju efikasnog nadzora u ovoj oblasti, a što u konačnom treba da doprinese suzbijanju nelegalne upotrebe dronova.
Tržište je očigledno prepoznalo potencijal dronova, te se sa sigurnošću može ustvrditi da će dronovi pronaći primjenu u raznim oblastima. Na primjer vlasnici dronova širom svijeta počeli su da se organizuju oko novog sporta – trke dronova. Ranije se na listi zanimanja budućnosti našao i pilot, odnosno, operater drona.
Nakon kupovine drona, treba se pridržavati zakonom propisanih normi, te ne ugrožavati ničiju bezbjednost. Nekontrolisana i nelegalna upotreba drnovova može značajno da ugrozi bezbjednost i na nebu i na zemlji, što dokazuje prošlogodišnji slučaj kada su više od jednog dana bili obustavljeni letovi na aerodromu Getvik u Londonu, jer su dronovi ometali polijetanja i slijetanja aviona.
Dronovi su tu da bi se o njima objavljivali tekstovi u oblasti tehnologije, a nikako crne hronike, te njihovi vlasnici moraju da se potrudite da tako i ostane.
U Crnoj Gori su Pravilnikom o uslovima za upotrebu sistema bespilotnih vazduhoplova i vazduhoplovnih modela koji je Agencija za civilno vazduhoplovstvo usvojila 2016. godine, definisani uslovi za upotrebu sistema bespilotnih vazduhoplova i vazduhoplovnih modela (dronova) operativne mase do i uključujući 20 kilograma.
Nikolić naglašava da osnovni cilj donesenih propisa jeste sigurnost, odnosno svođenje rizika od štete i povrede na minimalni nivo, kako ljudi i imovine na tlu, tako i drugih učesnika u vazdušnom saobraćaju. On je podsjetio na važna pravila za sigurno upravljanje dronovima, koja su definisali kroz legislativu.
“Apsolutno je zabranjeno letenje noću i u blizini aerodroma, kao i izbacivanje predmeta iz drona tokom leta. Dron sve vrijeme mora biti unutar vidnog polja rukovaoca i maksimalno do 500 metara udaljenosti horizontalno, te najviše 150 metara iznad zemlje ili vode”, naglašava Nikolić.
Dron se, kako ističe, ne smije približiti na manje od 150 metara skupovima ljudi i na udaljenost manjoj od 30 metara od ljudi, životinja, objekata, vozila, plovila, drugih vazduhoplova, puteva, željezničkih pruga, dalekovoda i sličnih objekata.
Nikolić je saopštio i da je trenutno u izradi novi pravilnik o dronovima, kojim će pokušati da se što više približi evropskim pravilima, naravno uzimajući u obzir i potrebe crnogorskih operatora dronova.
“Novim pravilnikom će biti definisani uslovi za upotrebu dronova operativne mase do i uključujući 150 kilograma”, najavio je on.
Evropska komisija usvojila nove regulatorne okvire za dronove.
“Prema novim pravilima, proizvodnja i upotreba dronova biće standardizovana na evropskom nivou. EU dokument kojim se reguliše operativna upotreba drona ima odloženu primjenu, od 1. jula 2020. godine. To znači da će i Crna Gora morati pristupiti usklađivanju propisa u ovoj oblasti i predvidjeti vjerovatno ovaj pomenuti rok za standardizaciju operacija dronova”, zaključio je Nikolić u razgovoru za CdM.