Posljedice pandemije koronavirusa, koja je već blokirala svijet i izazvala strah za golu egzistenciju, tek ćemo osjetiti u vidu pada životnog standarda. Prema procjenama vodećih svjetskih ekonomista, veliki su izgledi da će doći do globalne recesije. U trenucima kad sve nadležne institucije apeluju na solidarnost i razumijevanje, te ohrabruju poslodavce da postupaju humano u cilju ublažavanja posljedica globalne krize, zaposleni u hotelu “Bjanka” od svog vlasnika, kontroverznog ruskog biznismena Igora Lazurenka, dobili su jasnu poruku – ostavljeni ste na cjedilu!
Lazurenko je, umjesto razumijevanja za tešku situaciju u kojoj su se našli zaposleni u ovom kolašinskom hotelu, uputio ultimatum – smanjenje zarada sa 381 na 50 eura, a ukoliko ne pristanu, dobijaju otkaz.
Ovaj kotroverzni ruski biznismen, koji očigledno crnogorske radnike tretira kao “potrošni materijal”, i u trenucima krize ih ostavlja da se snalaze kako znaju i umiju, je pod provjerom nadležnih tužilačkih organa zbog sumnje u pranje novca i spornog načina plaćanja komunalnih dažbina. Istraga koja se vodi tapka u mjestu već duži vremenski period, pa dio javnosti već uveliko počinje da sumnja da je kontroverzni Rus nedodirljiv i imun na provjere nadležnih organa.
Prvi koji rapidno smanjuju plate
Uprava hotela “Bjanka” među prvima je povukla potez ne birajući momenat jer je u toku epidemija korona virusa. Umjesto da makar odloži ili nastoji da ublaži donošenje nekih teških odluka koje imaju direktan efekat na položaj zaposlenih, Lazurenko se oglušio na brojne pozive Vlade i poslodavaca da ne preduzimaju radikalne mjere prema zaposlenima dok traje kriza. Lazurenko je zatvorio hotel polovinom marta, uveo novi režim koji je donio i novu ponudu poslodavaca.
Aneksom Ugovora kojeg je dobilo 60-ak zaposlenih, koji su januaru potpisali Ugovor o radu na neodređeno vrijeme predloženo je smanjenje zarada po sljedećem principu – neko ko je imao bruto platu 381 euro, sada će imati bruto primanje od 82 eura ili neto platu od 50 eura. Na ovaj način se primjenjuje član 2. Ugovora o zasnivanju radnog odnosa kojim je predviđeno puno radno vrijeme od 40 radnih sati nedjeljno dok se ponuđenim Aneksom planira 10 radnih sati nedjeljno.
Planirano je da se radnici izjasne do 15. aprila o ponudi poslodavaca. U ponuđenom Aneksu Ugovora stoji i odredba da ,,ako odbijete da zaključite Aneks Ugovora, poslodavac može da otkaže Ugovor o radu u skladu sa Zakonom. Iz Sindikata preduzeća su uputili poziv Inspekciji rada čiji dolazak očekuju. Takođe su o aktuelnoj situaciji obaviješteni granski sindikat i Ministarstvo rada i socijalnog staranja.
Iz menadžmenta hotela su najavili da se o ovoj temi neće izjašnjavati pojedinačnim izjavama, već će svoju odluku obrazložiti saopštenjem za javnost.
Blokada računa
Sredinom marta u medijima je osvanula informacija da je račun kompanije “Roychmap Trading Montenegro“ koja gazduje zemljišnim kompleksom od 11 hiljada kvadrata u uvali na Drobnom pijesku nadomak Reževića, blokirala Centralna banka, na zahtjev Uprave lokalnih javnih prihoda Opštine Budva na ime poreskog duga od 11 hiljada eura, prenijele su Vijesti.
Kompanija, iza koje stoji ruski biznismen Igor Lazurenko, vlasnik hotela budvanske „Avale“ i kolašinske “Bjanke”, našla se na spisku od 70 kompanija čije je račune Centralna banka blokirala, nakon što je iz Opštine Budva stigao urgentni zahtjev da se naplati dug na ime poreza na nepokretnost. Uprava lokalnih javnih prihoda na čijem je čelu Petar Odžić donijela je još u novembru rješenja o prinudnoj naplati, ali čekajući kompanije da izvrše svoje obaveze, te činjenice da su lani ostvarili rekordnu naplatu poreza, signal vrhovnoj monetarnoj instituciji da se izvrši blokada svih preostalih dužnika stigao je tek prije dvadesetak dana.
Kompanija “Roychamp trading Montenegro“ koju je osnovala istoimena ofšor kompanija “Roychamp Trading LLC” iz Arkanzasa, nalazi se na sumnjivoj šemi milionskog pranja novca koju ispituje Specijalno državno tužilaštvo. Podsjetimo, SDT je pokrenuo istragu još 2016. godine, kada je privremeno bila i blokirana imovina kompanije ”Beppler & Jacobson”, koja gazduje hotelima Avala i Bjanka. Međutim, došlo je do zastoja u procesu istraživanja ovog slučaja. Izviđaj je pokrenut zbog sumnje da je prilikom kupovine hotela Avala i Bjanka oprano blizu 70 miliona eura, kroz razne forme ugovora koje su uglavnom na posredan način, preko Paname i Djevičanskih ostrva, dolazile iz ruske naftne komapnije TNK-BP.
Sporno 2,8 miliona eura
SDT ispituje da li je u kompanija “Beppler & Jacobson Montenegro”, ruskog biznismena Igora Lazurenka, oštetila kasu opštine Budva za više miliona eura. Tokom te istrage specijalni policijski tim SDT-a zatražio je od tadašnjeg predsjednika opštine Budva Dragana Krapovića da im dostavi imena opštinskih službenika koji su od 2010. do 2015. obračunavali komunalije hotelu Avala. Tužitelji sumnjaju, kako su navodili mediji, da je Lazurenkova kompanija imala podršku nekog u opštini Budva ko je svjesno žmurio na višegodišnja neplaćanja komunalija za hotel Avala.
Presedan opštine
Dug za komunalije hotela Avala kulminirao je 2014. godine kada je premašio pet miliona eura. Obećanja da će uplatiti dug nijesu ispunjena, zbog čega opština Budva u decembru 2014. godine blokira račun kompanije “Beppler & Jacobson Montenegro” i naplaćuje prinudnim putem 1.800.000 eura. Nakon toga, u januaru 2015. godine račun firme je ekspresno deblokiran, pod uslovom da dug od četiri miliona eura plate u četiri rate. Takođe, opština je zaprijetila da će im ukoliko ne plate dug ponovo blokirati račun 1. maja 2015.
I pored upozorenja, Lazurenkova firma nije uplatila ni cent u opštinsku kasu.
Sa druge strane, umjesto da blokiraju račun, čelnici opštine donose odluku da, vjerovali ili ne, smanje preduzeću “Beppler & Jacobson Montenegro” dug za komunalije na 2.600.000 eura. Po kom osnovu i danas je nepoznanica. Zatim od 2.600.000 eura odbijaju im prethodno prinudno skinutih 1.800.000 eura i dolaze do cifre da Lazurenko duguje Budvi svega 800.000 eura. Zatražili su da 800.000 uplati u četiri rate, od čega je Lazurenkova kompanija uplatila svega 200.000, a ostatak je prebijen na račun, navodnih, reprezentacija i troškova koje je pomenuta kompanija imala za izgradnju trafostanice.
Četiri rješenja, svako sljedeće na štetu opštine
Opština Budva je donijela četiri rješenja, od kojih je svako sljedeće bilo na štetu opštinskog budžeta.
Prvo je donijeta odluka o naplati duga od 4.800.000. Drugim rješenjem dug je iznosio 4.050.000 eura, a trećim 2.600.000 eura i od njega je odbijeno 1.800.000 eura, koji su prinudno naplaćeni. Četvrto rješenje bilo je o kompezanciji kojom je, navodno, prebijen sav dug za komunalije. Zanimljivo, prostom matematikom dolazimo do činjenice da je od prvog rješenja od 4.800.000 eura opština Budva naplatila svega dva miliona eura (1.800.000 eura prinudna naplata i 200.000 koje je “Beppler & Jacobson Montenegro” uplatio).
Šta se desilo sa 2.800.000 eura za sada je nepoznanica i to je, između ostalog, predmet istrage tužilaštva. Takođe, tužilaštvo provjerava ko je godinama dozvoljavao firmi Lazurenka da ne plaća komunalije.
Sva ova dešavanja oko Igora Lazurenka dio javnosti dovodi u prilično opravdanu dilemu ko to štiti ovog biznismena od efikasne istrage? Smanjenje zarada koje je vrlo upitno sa nivoa poštovanja propisa, zatim istraga oko sumnje za pranje novca i sporan način “plaćanja” komunalne takse su svakako predmeti koji zahtijevaju detaljnu provjeru, ali i jasan i precizan odgovor na pitanje da li je Lazurenko “opranim” novcem stekao vlasništvo nad elitnim hotelima u Crnoj Gori? Sve dok se ne dođe do odgovora na to pitanje javnost će opravdano sumnjati da on u suštini ima nečiju podršku i da je praktično “spašen” od učinkovitih istraga.