Sada je vrijeme da Crna Gora udvostruči svoje napore i okupi sve proevropske snage, ostvari napredak u neophodnim reformama i omogući zemlji da napreduje na putu EU integracija – kaže u razgovoru za Pobjedu šefica Delegacije Evropske unije u Crnoj Gori, ambasadorka Oana Kristina Popa.
Ističe da je veoma važno da se zemlje regiona usklade sa sankcijama EU protiv ruskih propagandnih alata.
POBJEDA: Odlazeća Vlada Crne Gore je brojnim odlukama u ovih godinu dana dokazala kleronacionalistički karakter i potpunu posvećenost srpskim i ruskim interesima, radila je na štetu Crne Gore u svim oblastima. Tome svjedoči i činjenica da smo jedina zemlja članica NATO-a koja nije uvela sankcije Rusiji. Kako je takva vlada mogla imati podršku evropskih partnera?
POPA: Odluka o tome ko treba da bude dio vlade i kakva treba da bude većina je pitanje nacionalne nadležnosti Crne Gore i nije na EU da to odredi ili da komentariše.
Evropska unija pozdravlja usklađenost Crne Gore sa sankcijama EU i jasan stav u korist poštovanja međunarodnog prava i stabilnosti u Evropi. Crna Gora je javno izrazila podršku teritorijalnom integritetu Ukrajine, osudila rusku invaziju, pozvala da vojna neprijateljstva budu smjesta obustavljena i pokazala solidarnost sa ukrajinskim narodom. EU veoma cijeni dosljednu stoprocentnu usklađenost Crne Gore sa vanjskom i bezbjednosnom politikom EU.
Implementacija restriktivnih mjera je odgovornost nacionalnih vlasti i očekujemo njihovo snažno sprovođenje od strane crnogorskih vlasti.
POBJEDA: Da li rat u Ukrajini može uticati na članice Evropske unije da sagledaju, u novoj situaciji na istočnim obodima kontinenta, potrebu revizije i obnove zajedničke vanjske politike, uključujući novi odnos prema balkanskoj praznini na mapi ujedinjene Evrope?
POPA: Zapadni Balkan je strateški prioritet za EU i nastavlja da bude u vrhu naše agende. Tokom posjete regionu prošle sedmice, visoki predstavnik EU i potpredsjednik Evropske komisije Žozep Borelj najavio je da će podnijeti predloge za jačanje bezbjednosti i odbrane u regionu. Njegova poruka čitavom Zapadnom Balkanu je veoma jasna – ovo je otrežnjujući momenat za Evropu, kada svi treba da radimo zajedno da ulijemo novu energiju u proces proširenja, kako bismo ovaj region čvrsto vezali za Evropsku uniju.
Nastavićemo i pojačaćemo našu podršku Zapadnom Balkanu, evropskoj perspektivi naših prijatelja i saveznika i prosperitetnoj budućnosti svih građana regiona. Takođe, tražimo načine da uvećamo našu podršku u oblastima poput sajber bezbjednosti i strateških komunikacija, uključujući i borbu protiv dezinformacija. U tom cilju, veoma je važno da se zemlje regiona usklade sa sankcijama EU protiv ruskih propagandnih alata.
POBJEDA: Crna Gora se nalazi u jednom od najtežih političkih i društvenih razdoblja. Aktuelni potpredsjednik odlazeće Vlade Dritan Abazović je dobio mandat za formiranje nove. Demokrate organizuju proteste, a DF blokade tvrdeći da je riječ o prekrajanju izborne volje. Istovremeno, predsjedavajući parlamenta sastaje sa ruskim obavještajcima u vrijeme ruske agresije na Ukrajinu? Kuda to vodi Crnu Goru?
POPA: Pozivamo sve političke partije da se fokusiraju i da sarađuju u cilju ostvarenja napretka u reformama iz evropske agende, u duhu konstruktivnosti i u interesu crnogorskih građana. Formiranje vlade je odgovornost političkih aktera i institucija u samoj Crnoj Gori, u skladu sa ustavnim i pravnim okvirom Crne Gore. Vjerujemo da će se ovo dogoditi bez nepotrebnog odlaganja. EU očekuje od svake vlade u Crnoj Gori da djeluje u skladu sa očekivanjima građana da ostvari napredak u procesu pristupanja EU.
POBJEDA: Mitropolit Srpske pravoslavne crkve Joanikije je u nedjelju izjavio da u Ukrajini gledamo ,,posljedice bezbožništva“ i da je Crna Gora ,,projektovana da bude mala Ukrajina“. Nekoliko dana ranije, Evropski parlament je usvojio izvještaj u kojem se otvoreno pominje ruski uticaj koji se ostvaruje preko Srpske pravoslavne crkve u Crnoj Gori. Zašto je Briselu trebalo toliko vremena da otkrije misiju Crkve Srbije u destabilizaciji Crne Gore kada je to bilo toliko očigledno?
POPA: Nećemo komentarisati javne izjave crkvenih velikodostojnika. Ono što se dešava u Ukrajini predstavlja akt agresije bez presedana od strane ruskog rukovodstva protiv suverene, nezavisne zemlje. Svojim ničim izazvanim i neopravdanim vojnim akcijama, Rusija grubo krši međunarodno pravo i podriva evropsku i globalnu bezbjednost i stabilnost.
POBJEDA: Kriza u Ukrajini izaziva i potrese na berzama i rast cijena svih prehrambenih proizvoda. No, predsjedavajući parlamenta Bulajić neće da sazove sjednicu parlamenta kako bi se izglasao zakon o akcizama i ograničio rast cijena goriva. Da li smatrate da je i ovo dokaz da je u Crnoj Gori partijski interes uvijek ispred javnog?
POPA: Danas, kada je čitav demokratski svijet ujedinjen protiv ničim izazvane agresije Rusije protiv Ukrajine, jasno je da EU i Crna Gora imaju zajednički interes. Potrebno nam je da uz nas bude posvećena i stabilna Crna Gora. Crna Gora je zemlja koja je najviše napredovala u procesu pregovora o pristupanju EU. Ova kriza i podrška Crne Gore poštovanju međunarodnog prava i stabilnosti u Evropi dodatno su nas zbližili. Sada je vrijeme da Crna Gora udvostruči svoje napore i okupi sve proevropske snage, ostvari napredak u neophodnim reformama i omogući zemlji da napreduje na putu EU integracija.