Ofanziva ,,velike Srbije“ je počela u Podgorici

Sahrana Amfilohija održana u uslovima pandemije, protiv zdravog razuma i obavezujućih propisa, se poput mitinga na Gazimestanu, završila tragedijom, širenjem zaraze koja nije mimoišla ni sveštenike. Drugim riječima, korona je odnijela pobjedu nad nacionalistima, a opet kao i u svim njihovim porazima, žrtve su građani – kaže Sekulović

Srpski nacionalisti koriste sve što je u njihovoj moći kako bi nametnuli crnogorskom društvu jedan jedinstveni srpski nacionalistički identitet ,,velike Srbije“. U tom cilju su angažovani kako mediji, nevladine organizacije, dio sveštenstva SPC, naučne i kulturne organizacije, tako i političke partije iz Srbije i regiona – kaže u intervjuu Pobjedi advokat i bivši poslanik u Skupštini Srbije Vlatko Sekulović. Ističe da ti isti nacionalisti, nakon neuspjelog pokušaja 2016. godine, da silom ,,vrate“ Crnu Goru pod kontrolu, oni rezultate posljednjih parlamentarnih izbora vide kao mogućnost, za razliku od pređašnjih pokušaja, da mirnim putem, ,,demokratskim“, stave Podgoricu pod političku kontrolu Beograda.

POBJEDA: Odnosi između Srbije i Crne Gore su dugo na nizbrdici, uprkos tome što ih pojedini političari predstavljaju kao najbolje moguće. U Srbiji imamo novu Vladu, u Crnoj Gori je čekamo, šta će sada biti prioritet u tim odnosima: regulisanje dvojnog državljanstva, uspostavljanje platnog prometa…?

SEKULOVIĆ: Odnosi između dvije države su već neko vrijeme opterećeni ofanzivom onih političkih snaga koje u suštini ne vide Crnu Goru i Srbiju kao dvije države, već kao privremeno stanje do stvaranja neke ,,istinske“, ,,velike Srbije“. Srpski nacionalisti su u periodu od 1991. do 2006. godine doživljavali poraz za porazom, gubitak tzv. Republike Srpske Krajine, gubitak preko polovine teritorije Republike Srpske, kosovska kapitulacija i na kraju nezavisnost Crne Gore. Nakon neuspjelog pokušaja 2016. godine, da silom ,,vrate“ Crnu Goru pod kontrolu, oni rezultate posljednjih parlamentarnih izbora vide kao mogućnost, za razliku od pređašnjih pokušaja, da mirnim putem, ,,demokratskim“, stave Podgoricu pod političku kontrolu Beograda. U tom smislu prioritet će biti svi oni zakonski akti koji će imati za cilj dalju integraciju Crne Gore u sastav Srbije, prije svega oni koji regulišu učešće birača iz Srbije na crnogorskim izborima radi jačanja pozicija partija koje se zalažu za političko podređivanje crnogorskog društva ciljevima ,,istinske“, odnosno ,,velike Srbije“.

POBJEDA: Predsjednik Srbije je iznenada posjetio Crnu Goru zbog vjerskih razloga ali je dio posjete iskoristio i za političke sastanke. Ko je na dobitku tom posjetom i kako ste razumjeli taj odlazak bez javnog obraćanja svim Srbima? 

SEKULOVIĆ: Srpski nacionalisti koriste sve što je u njihovoj moći kako bi nametnuli crnogorskom društvu jedan jedinstveni srpski nacionalistički identitet ,,istinske/velike Srbije“. U tom cilju su angažovani kako mediji, nevladine organizacije, dio sveštenstva SPC, naučne i kulturne organizacije, tako i političke partije iz Srbije i regiona. U tom kontekstu, predsjednik Srbije ima određenu realnost sa kojom mora upravljati, jer ako SNS bude pasivan po tom pitanju, onda će veći dio srpske opozicije, koji je nacionalistički, popuniti taj prostor i preuzeti vođstvo. Drugim riječima, da neki sveštenici, poput počivšeg Radovića, opozicioni političari, poput Đorđevića, Đilasa ili Obradovića, ili pseudointelektualci poput Kusturice, nemaju za cilj da integrišu Crnu Goru u ,,srpski svet“, onda bi sigurno prostor za takvo djelovanje srpskih vladajućih partija bio ograničen, odnosno ne bi imao nikakvo opravdanje. Izostanak obraćanja bilo kog političara iz Srbije, usljed njihovog međusobnog takmičenja, srpski nacionalisti su nadomjestili obraćanjem ideologa i advokata nacionalizma Bećkovića. Ono što je pokvarilo njihove planove u smislu mobilizacije mase, jeste da je predmetna sahrana održana u uslovima pandemije, protiv zdravog razuma i obavezujućih propisa, te se opet, poput mitinga na Gazimestanu čemu je najviše sličila, završila tragedijom, širenjem zaraze koja nije mimoišla ni sveštenike. Drugim riječima, korona je odnijela pobjedu nad nacionalistima, a opet kao i u svim njihovim porazima, žrtve su građanke i građani koji se suočavaju sa dramatičnim porastom broja zaraženih, gubeći svoje najmilije.

POBJEDA: U Srbiji je pored verbalnog sve prisutnije i fizičko nasilje kao da se vraćamo u prošlost. Novine, sajtovi, portali su puni tekstova o ,,popularnim momcima i vitezovima vrelog asfalta 90-ih godina“, odnosno kriminalcima i ubicama. Bili ste jedan od lidera studentskih protesta 90-ih godina, jeste li se nadali da će se ljudi sa društvene margine slaviti kao heroji?

SEKULOVIĆ: Srbija je društvo u kom su besprizorni odavno podignuti na nivo nacionalističkih heroja, poput Giške i Arkana. Činjenica je da u svakom društvu kriminalci imaju potencijal da fasciniraju prikazujući sebe kao nekakve ,,heroje“. Kako bi se borili protiv organizovanog kriminala, koji svoj PR usmjerava ka stvaranju tog imidža ,,ljudi od časti“, ,,boraca za nacionalnu stvar“, ,,zaštitnika obespravljenih“ poput Pabla Eskobara, neophodna je jasna moralna i pravna osuda takvih osoba, njihovo izopštavanje iz društva. U srpskim medijima, koji neodgovorno igraju na emocije kako bi povećali gledanost, kriminalci se veličaju, u manjoj ili većoj mjeri, sve vrijeme od sredine 80-ih godina prošlog vijeka, kada je emitovana serija ,,Sivi dom“, pa sve do danas. Lično, nikada nisam bio fasciniran tim destruktivcima koji ne vide sopstveni značaj, svoje ,,ja“, u stvaralaštvu, već u uništavanju tuđih života. Mislim da i srpsko i crnogorsko društvo moraju više učiniti kako bi se uništila ta predstava o kriminalcima kao ,,ljudima od časti“, ,,vitezovima sa vrelog asfalta“. U Italiji, gdje se decenijama vodi borba protiv mafije, u kojoj je poginulo na stotine policajaca, sudija, poput Falkonea i Borsalina, političara i sveštenika, Lućano Violante, nekadašnji predsjednik Komisije za borbu protiv mafije, je rekao da je u toj borbi najvažnije uništiti taj oreol kriminalaca kao ,,heroja“, te razviti društvenu svijest o tome da su to ljudi kojima nisu bitni životi drugih ljudi, njihove porodice i imovina, već ih vide samo i isključivo kao sredstva za zadovoljenje sopstvenih najnižih sadističkih nagona. U tom smislu pred svima nama je veliki zadatak na kulturnom planu, jer bez takve promjene borba protiv organizovanog kriminala je unaprijed obogaljena.

POBJEDA: Na sahrani mitropolita Amfilohija vidjeli smo trijumf vjere nad zdravljem. Na šta Vas asocira takvo ponašenje: inat prema mjerama, zdravlju ili se radi o zatucanost i neprosvećenost?

SEKULOVIĆ: Najviše me asocira na skup koji je Milošević organizovao na Gazimestanu 1989. godine kada je najavio rat za teritorije radi stvaranja ,,istinske/velike Srbije“ pod izgovorom zaštite Jugoslavije. Dakle ne radi se o inatu, niti o zatucanosti i neprosvećenosti, već se radi o jednoj brutalnoj, besprizornoj manipulaciji vjernicima radi mobilizacije u novim nacionalističkim ratovima za teritorije.

POBJEDA: Ako SPC može da utiče na formiranje vlade u Crnoj Gori i političke prilike u Srbiji praveći neku kopču sa Rusijom – u koje doba se onda vraćamo i što poručujemo mladim ljudima? 

SEKULOVIĆ: Mislim da ne možemo da gledamo na SPC kao monolitnu celinu, i u okviru te organizacije postoje različita mišljenja. Ipak u ovom trenutku su dominantni, odnosno najglasniji oni sveštenici koji sebe vide kao nekakve ,,zaštitnike“ Srba. U tom smislu Rusija je samo nešto što koriste radi ostvarenja svog cilja ,,istinske/velike Srbije“. Sa druge strane i u Rusiji postoje nacionalisti koji prizivaju globalni sukob sa SAD i EU radi zaštite ,,superiorne“ ruske kulture u odnosu na ,,dekadentni“ Zapad, a saveznike nalaze i među nacionalistima u zemljama EU. Dakle, srpski nacionalisti nisu nikakav izuzetak u toj opštoj ofanzivi nacionalizma na čitavom evropskom prostoru, pa i šire. Prije bi se moglo reći da su postali uzor, ,,heroji“ i ,,avangarda“ svih tih nacionalističkih snaga, kako god ih nazivali ,,ekstremnim desničarima“, ,,suverenistima“ ili ,,populistima“. Sjetimo se samo da su masovne nacionalističke ubice, Norvežanin Brejvik, ili novozelandski Tarrant, svoju inspiraciju nalazili u djelima i mislima srpskih i drugih nacionalista. Džon Bajden je opravdano, u jednom od svojih nedavnih autorskih članaka, ukazao na nacionalizam kao jednu od glavnih pretnji po mir i stabilnost u svijetu. Dakle, ako se negdje vraćamo, vraćamo se u doba kada nacionalizam, nakon što je izazvao najveće tragedije u istoriji čovječanstva, i Drugi svetski rat, prijeti da u bliskoj budućnosti dovede do novog sukoba koji bi, usljed tehnološkog napretka i postojanja nuklearnog oružja, mogao biti i kraj čovječanstva.