Neophodno je poboljšati međuresornu saradnju, uključujući i saradnju između organizacija civilnog društva, kao i organizacija civilnog društva s nadležnim državnim institucijama, kako bi se ženama s invaliditetom s iskustvom nasilja, pružila adekvatna zaštita. U skladu s tim, potrebno je dodatano edukovati žene s invaliditetom o načinima prevencije i mehanizmima zaštite od nasilja, a ujedno usvojiti adekvatniji pristup zaštite ženama s invaliditem, žrtvama nasilja u okviru nadležnih institucija, naveli su učesnici Edukacija o načinima komunikacije sa ženama s invaliditetom.
Udruženje mladih sa hendikepom Crne Gore (UMHCG) je u okviru projekta Ćutanje nije opcija! koji je finansijski podržan od strane Ministarstva rada i socijalnog staranja realizovalo trodnevne Edukacije o načinima komunikacije sa ženama s invaliditetom žrtvama nasilja u dva različita termina, obuhvatajući dvije ciljne grupe. Edukacije namijenjene za predstavnike ženskih civilnih organizacija održane su od 14. do 16. decembra 2022, u hotelu Bianca, u Kolašinu. Edukacijama su prisustvovale predstavnice i predstavnici civilnog sektora, i to: Centra za ženska prava, Udruženja preduzetnica Crne Gore,Nevladine organizacije “ENNISA”, Udruženja za podršku osobama s invaliditetom Bijelo Polje, zatim Crvenog krsta Crne Gore, kao i Centra „Ljubović“. Edukacijama su prisustvovale 22 osobe, dvije više od broja predviđenog projektom.
“Edukacije su bile koncipirane tako da obuhvataju teme od značaja za osobe s invaliditetom, kao i praktične vježbe i primjere u vezi sa zaštitom od nasilja. Tako, učesnici ističu važnost razumijevanja potreba žene s invaliditetom, kao i neophodnost poznavanja i prepoznavanja mehanizama zaštite od nasilja. Kroz pratkičan rad, učesnice i učesnici su prepoznali nedostakte u pružanju najbolje zaštite za žrtve nasilja, u odnosu na zajedničko djelovanje zaštite žrtava”, navodi se u saopštenju.
Drugi set Edukacija održan je u periodu od 21. do 23. decembra, u hotelu Voco, u Podgorici, a bio je namijenjen za predstavnike državnih institucija, pa tako su prisustvovali predstavnici: Komanskog mosta, Ministarstva evropskih poslova, Suda za prekršaje Bijelo Polje, Resursnog centra za djecu i mlade Podgorica, Ministarstva sporta i mladih, Odbora za rodnu ravnopravnost Skupštine Crne Gore, Centra za profesionalnu rehabilitaciju, Dnevnog centra za djecu i omladinu sa smetnjama i teškoćama u razvoju Podgorica. Oba treninga su obuhvatala teorijski dio, predavanja koja su obradila teme: Modeli pristupa invaliditetu, Pojam i vrste nasillja nad ženama s invaliditetom i mehanizmi zaštite, Filozofija samostalnog života, Servisi podrške za osobe s invaliditetom i za žene s iskustvom nasilja. Sve obrađene teme pratile su vježbe i praktičan rad, kroz određene metode, poput: kafe metode, igre ograničenja, grupe samopodrške, psihološke podrške za žene s invaliditetom i iskustvom nasilja, igre uloga, kao i projekcije filmova, koji opisuju nasilje i njegove posljedice.
Edukacije su imale za cilj unaprjeđenje rada na pravovremenoj prevenciji, edukaciji i zaštiti žrtava i potencijalnih žrtava nasilja.
“Edukacije su obuhvatile i obradile različite oblike nasilja, s fokusom na porodično i rodno zasnovano nasilje, kao i o samom načinu komunikacije i pružanja usluga i zaštite žena s invaliditetom. Posebna pažnja u okviru diskusije s učesnicima posvećena je ekonomskom nasilju nad ženama s invaliditetom, u odnosu na što su učesnici istakli da za isto institucije prepoznaju i usvajaju najmanje oblike mehanizama zaštite od nasilja, te da je ne prepopznavanje ovog oblika, među samim žrtvama, najučestalije”, dodaje se u saopštenju.
Modeli pristupa invaliditetu, kao i servisi podrške za osobe s invaliditetom i za žene s iskustvom nasilja su teme koje je obradila izvršna direktorica UMHCG Marina Vujačić, ističući poseban značaj na uspostavljanju i primjeni modela pristupa invaliditetu zasnovanog na ljudskim pravima u crnogorskom društvu. Učesnici su imali prilike da, kroz obradu ove teme, steknu znanje o adekvatnoj terminologiji u odnosu na osobe s invaliditetom, te pravima osoba s invaliditetom, kao i značaju Konvencije (UN) o pravima ososba s invaliditetom. Predstavnici insiticuja, koji su pohađali trening, su se suočili s nedostatkom primjene modela zasnovanog na ljudskim pravima, kao i prepoznali poboljšanja koja se njegovom primjernom mogu ostvariti prilikom zaštite žena s invaliditetom, žrtava nasilja.
Goran Macanović, izvršni direktor Saveza slijepih Crne Gore, je obradio i približio temu Filozofija samostalnog života, koja dodatno obezbjeđuje poštovanje prava OSI, te pomaže prilagođavanju društva i sistema u skladu sa Konvencijom (UN) o pravima osoba s invaliditetom.
Oba treninga su obuhvatala i praktične metode i vježbe, koje je obradila psihološkinja Dragana Đokić, a što su posebno učesnice i učesnici istakli kao korisno jesu grupe samopodrške, te motoda simulacije psihološke podrške ženama žrtvama nasilja.
Zaključeno je da su neophodne međusektorske saradnje, kako međusektorske saradnje u okviru državnih institucija, tako i u civilnom sektoru, kako bi se poboljšala sveukupna sistemska zaštita žena s invaliditetom žrtvi nasilja. Zaključeno je da su neophodni dodatni napori za usvajanje najboljih modela pristupa invaliditetu, te usvajanje ponašanja, kao i podizanje svijesti građana u pristupu osobama s invaliditetom, njihovim uživanjem osnovnih ljudskih prava, te smanjivanjem stepena nasilja, zanemarivanje, zlostavljanja, kao i posebnom stepenu ekonomskog nasilja usmjerenog ka ženama s invalidetom, koje su iskusile nasilje i koje mogu postati žrtve nasilja.