Nedjelja – crkvena zvona se ne čuju, nema mirisa tamjana, a vjernici su prinuđeni da iskoriste sve benifite moderne tehnologije i preko interneta zadovoljavaju svoje duhovne potrebe, dok se pridržavaju Vladinih mjera za suzbijanje koronavirusa – to je današnji “presjek stanja” religioznog života u Crnoj Gori u toku pandemije.
Čak i Mitropolija crnogorsko-primorska (MCP) Srpske pravoslavne crkve (SPC) koja je do same pojave koronavirusa u Crnoj Gori svim silama nastojala da sačuva ideju da mistična moć vjere može da se bori protiv ovozemlajskih nedaća, morala je da kapitulira.
Nakon što su litije i liturgije neko vrijeme organizovane na “bezbjednoj socijalnoj distanci”, predstravnici MCP, Eparhije budimljansko-nikšićke i mileševske shvatili su da više nije vrijeme za šalu i busanje u božanske moći.
Iz straha od zaraze pred kojom je nemoćna čak i mistična moć pričešća, pozvali su prije par dana svoje vjernike “da domove pretvore u hram božiji i da tri nedjelje do Vaskrsa provedu sa bližnjima u svojim domovima”. Ovakva odluka MCP i eparhija SPC u Crnoj Gori je za svaku pohvalu i portal Aktuelno već je pisao o revnosnom načinu na koji se propisi sprovode od njihove strane.
Liturgije i litije iz crkava preseljene na društvene mreže
Stvari su otišle i korak dalje i liturgije su iz crkava, manastira i hramova potpuno preseljene na društvene mreže. Čak i mitropolit Amfilohije od kojeg smo navikli na česte javne istupe, nije se oglašavao gotovo dvije sedmice, ako izuzmemo štura saopštenja o organizovanju vjerskih obreda.
Međutim, danas na zvaničnoj stranici Srpske crkve u Crnoj Gori – radiju Svetigora, objavljeno je da je i mitropolit pod stare dane prihvatio da liturgiju služi uz direktan video prenos na društvenim mrežama.
“U nedelju Svete Marije Egipćanke Njagovo Visokopreosveštenstvo Mitropolit Amfilohije služiće svetu arhijerejska Liturgiju sa početkom u 8 časova. Direktan video prenos biće emitovan na jutjub kanalu Ostrog TV studio i sajtu Radio Svetigora. U isto vrijeme na talasima radio Svetigora biće emitovan prenos Liturgije iz Sabornog hrama Hristovog Vaskrsenja u Podgorici”, navodi se u zvaničnom saopštenju MCP objavljanom na sajtu radija Svetigora.
Prije samo nekoliko dana protojerej Predrag Šćepanović pozvao je vjernike da slavu proslave u okviru male porodične zajednice dok ne prođe situacija s virusom korona. Ako tome dodamo da mlađi i emancipovaniji pripadnici SPC u Crnoj Gori, kao što su otac Gojko Perović pa i sam protojerej Šćepanović, već par sedmica praktikuju on-line litije i liturgije, može se reći da je crkva svoju sudbinu iz božijih ruku predala u ruke države, Vlade i institucija zaduženih za borbu protiv epidemije.
Džomićeva zilotska odbrana mističnih moći litija
Treba ipak konstatovati da se, ako se sjetimo izjava najviših crkvenih funkcionera, vjerovatno malo ko nadao ovakvom razvoju događaja.
Protojerej stavrofor i šef pregovaračkog tima MCP u pregovorima sa Vladom oko Zakona o slobodi vjeroispovijesti, Velibor Džomić je sa zilotskim žarom branio svoje mistično stanovište da litije i tamjan liječe koronavirus.
“Vjernici ne treba da se plaše jer su molitvene litije najbolji lijek od svakog virusa, pa i od koronavirusa”, kazao je prije nešto više od dva mjeseca protojerej stavrofor Džomić.
Džomić, koji u krugovima SPC važi za sveštenika koji zastupa konzervativnu struju uvjerenu u mistične iscjeliteljske moći molitve, tamjana i liturgija, toliko je bio uvjeren u svoje tvrdnje da je zagovarao održavanje litija četvrtkom i nedjeljom sve do pojave koronavirusa u Crnoj Gori.
Džomićevu konzervativnu struju podržavali su mnogi u MCP, a njegov kolega Momčilo Krivokapić je prije par sedmica priveden jer je uprkos strogim zabranama javnih okupljanja zbog koronavirusa, organizovao moleban kojem je prisustvovalo više od 20 ljudi u crkvi Svetog Nikole u Kotoru.
Da li će Džomić ostati na čelu pregovaračkog tima?
Krivokapić je čak otišao toliko daleko da je kazao da je Crna Gora zbog litija bezbjedna od koronavirusa koji se, kako je tvrdio, neće ni pojavljivati. Danas, kad je prema najnovijim podacima Instituta za javno zdravlje potvrđeno preko 200 slučajeva koronavirusa u našoj zemlji, jasno je da tvrdnje Džomića i njegovih sljedbenika unutar SPC, nemaju osnov u realnosti.
Na osnovu ponašanja crkvenih velikodostojnika i vjernika, da se zaključiti da su Džomć ali i njegovi pretpostavljeni, uključujući i mitropolita Amfilohija i vladiku Joanikija položili sve karte za spas od koronavirusa u moć nauke i mjere Vlade na čelu sa premijerom Duškom Markovićem kojeg su besomučno kritikovali posljednjih mjeseci. Čini se takođe da je Bog (ako ga ima u kontekstu koji religija propovjeda), pokazao da SPC nije u njegovoj milosti i da je, ako ne okrenuo leđa, onda vjernicima i čelnicima MCP pokazao da treba da vjeruju državi i nauci, pogotovo u kriznim vremenima.
Na kraju se takođe treba zapitati – da li će Velibor Džomić, kad se kriza izazvana pandemijom okonča, i dalje ostati na čelu pregovaračkog tima MCP u pregovorima sa Vladom, s obzirom da je iznevjerio svoja mistična uvjerenja i vjeru preusmjerio na državne institucije i istu onu Vladu čije stavove po pitanu Zakona o slobodi vjeroispovijesti osporava.
U.P.A.