Međunarodni institut za zdravstvene i socijalne strateške strudije, u partnerstvu sa Centrom za prevenciju protiv gojaznosti CEPROG, a uz podršku Kuće zdravlja Glavnog grada Podgorica danas je organizovao javnu prezentaciju rezultata “Istraživanja znanja, stavova i ponašanja mladih odraslih osoba sa područja Crne Gore u pogledu vodećih faktora rizika za nastanak hroničnih nezaraznih bolesti”,a u okviru projekta „Kreiranje ambijenta za prevenciju hroničnih nezaraznih bolesti među mladim odraslim osobama u Crnoj Gori“.
Na konferenciji su govorili dr Nebojša Kavarić, član Komisije za zaštitu i unapređenje zdravlja na teritoriji Glavnog grada, dr Bojana Femić Radosavović, gostujući predavač na Fakultetu političkih nauka, i Sanja Baltić, ispred Agencija za istraživanje tržišta i ispitivanje javnog mnjenja Stars up.
Ovo istraživanje je sprovedeno sa ciljem otkrivanja strategije i savjeta koji mogu pomoći u promjeni unutrašnjeg i spoljašnjeg ambijenta za smanjenje rizičnih ponašanja koja uzrokuju HNB kod mladih u Crnoj Gori. Kardiovaskularne bolesti, maligne neoplazme, dijabetes i hronične bolesti disajnih puteva su odgovorne za sedam od deset smrtnih slučajeva širom svijeta. Faktori koji dominatno doprinose njihovoj pojavi su loša ishrana, nedovoljna fizička aktivnost, upotreba duvana, štetna upotreba alkohola i stres.
“Jasniji cilj i trnovitiji put do njega, sigurno ne postoji. Nadamo se da će takav izazov i dosadašnja „neosvojivost” tvrđave zvane HNB i rizična ponašanja kod mladih koja ih uzrokuju, biti inspiracija i javnom i civilnom sektoru da preuzmu svoju profesionalnu i građansku odgovornost za ugradnju svoje kockice u mozaik zvani javno zdravlje i zdrava budućnost mladih”, istakao je dr Nebojša Kavarić.
Sanja Baltić (Stars Up) iznijela je najznačajnije nalaze istraživanja “Zdravlje i mladi”, sprovedenog na reprezentativnom uzorku sa ispitanicima iz cijele Crne Gore, starosti 18 do 30 godina. Više od polovine mladih u Crnoj Gori (56%) navodi da je upoznato sa terminom nezarazne hronične bolesti, a najpoznatije su im hronična oboljenja srca (52%) i dijabetes (50%), dok kao najznačajnije faktore rizika nastanka hronične nezarazne bolesti navode stres (59%), nedovoljnu fizička aktivnost (44%) i lošu ishranu (44%). Nešto više od trećine mladih je u posljednjih 12 mjeseci konzumiralo alkohol, dok je u istom periodu skoro petina konzumirala cigarete.
Prema stavovima ispitanika, starosna granica za hronične nezarazne bolesti se pomjerila i postoji trend sve češćeg obolijevanja mlađih ljudi. Za to je neophodno promovisati zdrave stilove života, što prepoznaju i ispitanici. Ideja je napraviti dobru saradnju institucija, medija, nevladinog sektora i građana sa nosiocima zdravstvenog sistema koji treba da bude ključni akter u ovoj priči, navela je gostujući predavač na Fakultetu političkih nauka Univerziteta Crne Gore, dr Bojana Femić Radosavović.
Izvori informisanja koje mladi pominju kada je riječ o HNB, najčešće nijesu mediji, već lično ili iskustvo nekog iz bliskog okruženja. Iako su generalno svjesni značaja prevencije hroničnih nezaraznih bolesti, mladi smatraju da se građani ne informišu na vrijeme o ovim bolestima. Oni prepoznaju zanimljive kampanje koje sprovodi NVO sektor, ali smatraju da ne postoji dovoljan napor od strane ustanova zdravstvenog sistema, da se ti sadržaji ispromovišu na kvalitetan način. To je potvrdio i monitoring reklamiranja zdravih namirnica i zdravih stilova života, koji imaju izuzetno slab udio u ukupnom reklamnom prostoru u medijima.