Pored velikih ograničenja zbog pandemije izazvane virusom COVID-19, Filozofski fakultet je u protekloj godini radio na polju internacionalizacije, kao jednog od najvažnijih pravaca strategije razvoja Univerziteta Crne Gore za period 2019–2024. godine. To je istakla dekanka Filozofskog fakulteta Univerziteta Crne Gore prof. dr Tatjana Novović.
Sa njom smo razgovarali o projektnoj aktivnosti Fakulteta, međunarodnoj vidljivosti, naučnoistraživačkim aktivnostima, ali i o svim izazovima koje je nametnula 2020. godina u nastavnom procesu.
UCG: Na Filozofskom fakultetu, ovu godinu je posebno obilježila realizacija međunarodnih, bilateralnih i nacionalnih projekta?
PROF. DR NOVOVIĆ: Projekti koji se realizuju na Filozofskom fakultetu UCG, pored uvezivanja sa srodnim visokoškolskim institucijama u regionu i Evropi, donose brojna unapređenja sistema visokog obrazovanja i akademske izvrsnosti u naučnoistraživačkom radu.
Jedan od njih je projekat „Stalno se usavršavajte –KEY“ , na Studijskom programu za predškolsko vaspitanje i obrazovanje, u okviru ERASMUS+ programa, koji se realizuje od 2019. do 2022. godine. U okviru ovog projekta uspostavljen je Centar za obuku nastavnika vaspitača i drugih nastavnih profila sa ove univerzitetske jedinice, koji je otvoren za stalno kontinuirano usavršavanje profesionalaca u ovoj oblasti.Drugi projekat Erasmus + programaje„Učenje zasnovano na problemima u poslovanju u cilju dostizanja akademske izvrsnosti u oblasti geoinformatike – GEOBIZ“ , čiji sam naziv ukazuje na cilj projekta.
Ono što je danas vrlo aktuelno pitanje, ne samo kod nas, već i u svijetu, jeste širenje kulture akademskog integriteta, promovisanjem etičkog ponašanja i prevencijom plagijarizma i drugih tipova neetičkih praksi u akademskom radu. Upravo ovaj cilj je zacrtan projektom Fakulteta, pod imenom Jačanje akademskog integriteta – interdisciplinarni istraživački pristup etičkom ponašanju u visokom obrazovanju. Partneri u ovom projektu su Međunarodni institut za istraživanje i rad na sprečavanju nečasnog akademskog ponašanja i plagijata pri Univerzitetu u Ženevi, École Polytechnique (Univerzitet u Parizu) i Ministarstvo prosvjete Crne Gore. ( https://www.ucg.ac.me/ff/sai )
Takođe, tu je i projekat koje je podržalo Ministarstvo nauke, „Socio-kulturni identiteti djece na predškolskom uzrastu u Crnoj Gori”.Ovo Ministarstvo je pozitivno ocijenilo tri projekta Filozofskog fakulteta na Konkursu Ministarstva nauke Crne Gore, od 22. aprila 2020. godine.
Nedavno, Filozofski fakultet je na Konkursu za sufinansiranje naučne i tehnološke saradnje između Crne Gore i Republike Slovenije dobio tri projekta, koji će se realizovati u periodu od 2021–2022. godine.
https://www.ucg.ac.me/objava/blog/1275/objava/95231-odobrena-tri-bilateralna-projekta-filozofskom-fakultetu-ucg-2021-2022
UCG: Imajuću u vidu aktuelnu situaciju, koliko je fakultet bio u mogućnosti da radi i doprinese internacionalizaciji na UCG?
PROF. DR NOVOVIĆ: Doprinos Filozofskog fakulteta je vidan u uspotavljanju novih strateških partnerstvai potpisivanju sporazuma u cilju međunarodne vidljivosti i razvoja.
Filozofski fakultet UCG potpisao je sporazum o naučnoj i istraživačkoj saradnji sa Povjesnim istitutom u Zagrebu (Hrvatska). Sporazum obuhvata naučna istraživanja, objavljivanje i promociju naučnih i stručnih rezultata, razmjena istraživačkog i stručnog osoblja, zajedničko istraživanje i druge zajedničke aktivnosti .
Dogovoreno je, u prvoj polovini decembra 2020. godine, potpisivanje sporazuma o saradnji sa Institutom društvenih znanosti Ivo Pilar u Zagrebu (Hrvatska), koji će podrazumijevati kooperaciju u prijavama na konkurs za domaće i međunarodne projekte s istraživačkim prijedlozima koji se odnose na društvene i humanističke teme. To će obuhvatiti saradnju u sprovođenju naučnoistraživačkih projekata, organizaciju stručnih skupova, kongresa, seminara i radionica. Obije strane će staviti jedna drugoj na raspolaganje dostupne podatke, gradivo i naučno-istraživački rad zaposlenih. Kroz zajednički rad moguće je unaprijediti programske i analitičko – istraživačke aktivnosti, kao i kvalitet rada obije institucije.
U toku su i dogovorio uspostavaljanju naučne saradnje i potpisivanju sporazuma sa Balkan History Association (Rumunija), koji podrazumijeva naučnu saradnju, istraživanja u cilju produbljivanja i razumijevanja istorijskog, kulturnog, političkog, ekonomskog i socijalnog okruženja na Balkanu.
UCG: Nastavnici i saradnici Filozofskog fakulteta učestvovali su u nizu održanih virtuelnih naučnih konferencija ove godine…
PROF. DR NOVOVIĆ: Studijski program za sociologiju bio je organizator jednog takvog događaja. Na online konferenciji pod nazivom „Sociološka nauka, filozofsko i naučno znanje u funkciji progresa“, radove je prezentovalo oko 20naučnika iz Rusije, Italije, Srbije, Hrvatske, Bosne i Hercegovine i Crne Gore.
Neke od tema kojima su se bavili naučnici na ovom skupu su: socio-političke promjene u društvu, globalizacija, konzervativizam, socio-kulturni aspekti vremena, obrazovanje, identitet žena u crnogorskoj kulturi, online komunikacija, pandemija i nasilje, turizam, vizuelna antropologija, evropsko pravo, istorija filozofije, etika odgovornosti, lingvistika i druge.
Konferencija je bila posvećena profesoru Ratku R. Božoviću, uvaženom sociologu kulture i nekadašnjem profesoru Filozofskog fakulteta u Nikšiću. Radovi sa konferencije će biti objavljeni u časopisu za sociologiju, socijalnu antropologiju, socijalnu demografiju i socijalnu psihologiju Sociološka luča.
https://www.ucg.ac.me/objava/blog/1275/objava/94913-odrzana-online-konferencija-socioloska-nauka-filozofsko-i-naucno-znanje-u-funkciji-progresa
UCG: Šta su bili posebni izazovi za Filozofski fakultet Univerziteta Crne Gore u 2020. godini?
PROF. DR NOVOVIĆ: Specifičnih izazova uvijek ima, ali nisu tako markantni, pa bih navela krupnije, rekla bih, sveprisutne, svojstvene širem, makrosistemskom okruženju, kao i užem kontekstu našeg univerzitetskog miljea. Dakle, u aktuelnoj pandemijskoj situaciji bili smo u vrlo izazovnoj situaciji – kako se organizovati, kako sačuvati kvalitet nastave, zaokružiti funkcionalno i pravovremeno započeto i planirano. Smatramo da smo u datim okolnostima uspjeli efikasno da nađemo odgovarajuće modalitete u nastavno-organizacionom smislu i da očuvamo kvalitet i nivo cjelishodnog djelovanja.
Uz, rekla bih, okvirno-globalne izazove, ove akademske godine smo imali i specifičnu okolnost preplitanja dva modela studija, “starog” i novoakreditovanog formata (2017. godine), pa je bilo nužno vješto izbalansirati kombinovane zahtjeve u nastavi, pa još često u online “atmosferi”. Tu je pažljivo planiranje i sinhronizovanje obaveza, od strane našeg tima, uz puni angažman rukovodilaca studijskih programa i svih naših nastavnika, doprinijelo redovnom i efikasnom realizovanju svih planiranih i prilično zgusnutih, narastajućih zahtjeva.
Budući da je značajna pretpostavka za efikasnu organizaciju i realizaciju pomenutih obaveza, odgovarajuća infastruktura i uslovi rada, u proteklom periodu smo usaglasili dogovore u našem timu, a zatim i sa upravom Univerziteta Crne Gore oko predstojeće sanacije ravnog dijela krova, fiskulturne sale, modernizacije učionica i sl. U planu je dizajniranje i uređivanje dvorišta fakulteta, pa su nam u dijelu projektovanja mogućih rješenja pomogli predstavnici lokalne zajednice.
UCG: Imajuću u vidu aktuelnu situaciju, koliko je fakultet bio u mogućnosti da održi kvalitet nastavnog procesa?
PROF. DR NOVOVIĆ: U aktuelnim pandemijom uslovljenim okolnostima, organizacija i optimizacija nastave je bila na posebnom testu i na našoj organizacionoj jedinici. Međutim, uvažavajući prethodna iskustva i modele dugouvriježene dobre prakse, kao i novonastale okolnosti i zahtjeve “iznutra” i “spolja”, usaglašavali smo rješenja, preispitujući ih i podešavajući ih, shodno dinamičnim i promjenjljivim uslovima. U procesu izvođenja nastave, kombinovanjem uživo i online formata, permanentno smo konsultovali studente, nastavnike, upravu Univerziteta, tražeći najcjelishodniji kurs za realizovanje zajedničkih obaveza.
Tekući semestar obilježen je raznovrsnošću formata održavanja nastave i kontinuiranom adaptacijom studenata i nastavnika. Studijski programi koji imaju manji broj studenata radili su veći dio semestra direktno, dok su ostali realizovali obaveze kroz onlajn nastavu. Nastavnici i studenti odlično su se snašli u onlajn okruženju koristeći i kombinujući najrazličitije dostupne alatke, aplikacije i Moodle platformu. Veoma nam je važno da obezbijedimo kontinuitet u radu, konstantnu komunikaciju sa studentima, pravovremeno dostavljanje materijala za učenje i zadataka za samostalan rad, te da predavanja budu dostupna svim studentima. Naši studenti su pokazala ozbiljnost i zrelost, što je – uz veliku posvećenost iodgovornost nastavnog kadra – važan preduslov za postizanje ciljeva nastave i ishoda učenja za ovaj period.
UCG: Kakva su vaša očekivanja u pogledu budućeg rada, u okviru 2021. godine?
PROF. DR NOVOVIĆ: U predstojećem periodu nastavićemo da pažljivo prateći aktuelne kontekstualne inpute, radimo na realizaciji planiranih nastavnih sadržaja, tj. kurikuluma, projekatskih zadataka, ali i drugih obaveza, koje su započete u tekućem semestru, poput novih projekata, naučno-stručnih predavanja za javnost i ostalih redovnih obaveza. Predstoji nam i završavanje infrastrukturnih projekata koje smo inicirali u ovoj godini, što bi svakako značajno unaprijedilo uslove rada na našem, odn. naša dva fakulteta, Filozofskom i Filološkom. Cilj Filozofskog fakulteta je da u budućnosti na polju internacionalizacije razvije i ojača strateška partnerstva sa naučnim i visokoobrazovnim ustanovama, kao i drugim ustanovama koje su važne za razvitak obrazovanog procesa, nauke i kulture.