Državna revizorska institucija (DRI) izvršila je ocjenu primjene kriterijuma fiskalne odgovornosti u 2021. godini u skladu sa Zakonom o budžetu i fiskalnoj odgovornosti. Nadležni Kolegijum u sastavu Milan Dabović, član Senata i rukovodilac Kolegijuma i Branislav Radulović, član Senata i član Kolegijuma je u skladu sa nalazima datim u Izvještaju o ocjeni primjene kriterijuma fiskalne odgovornosti u 2021. godini, usvojio je određene ocjene.
“Vlada Crne Gore je 03. 12.2021 godine uputila Predlog fiskalne strategije za period 2021 – 2024. godine Skupštini Crne Gore. Fiskalnu strategiju za period 2021-2024. godine, Skupština je donijela 29.12.2021. godine. Državna revizorska institucija skreće pažnju da 43. Vlada Crne Gore nije predložila novu fiskalnu strategiju Skupštini Crne Gore, što može imati negativne implikacije na strateške pravce djelovanja i utvrđivanja jasnih limita fiskalne potrošnje koje opredjeljuju smjernice fiskalne politike”, ističu iz DRI.
Dalje, Državna revizorska institucija ukazuje da prije usvajanja Revidiranih smjernica makroekonomske i fiskalne politike za period 2021-2023. godine “nije donešena fiskalna strategija za period 2021-2024. godina, u skladu sa članom 17 Zakona o budžetu i fiskalnoj odgovornosti”.
“Iz ovog razloga se nije mogla izvršiti ocjena fiskalne usklađenosti strategije i smjernica obavezujućih za 2021. godinu”, dodaju u saopštenju.
Prema izvještaju DRI, limit potrošnje planiran Zakonom o budžetu Crne Gore za 2021. godinu, nije, kako su naveli, usklađen sa limitom potrošnje definisanim u Revidiranim smjernicama makroekonomske i fiskalne politike za period od 2021 – 2023. godine.
“Izdaci iskazani u Predlogu zakona o završnom računu budžeta Crne Gore za 2021. godinu umanjeni za izuzeća iz limita potrošnje iznose 1.903,59 miliona eura, što je za 29,90 miliona eura više od limita potrošnje utvrđenog Zakonom o budžetu Crne Gore za 2021. godinu i na taj način nije usklađen utvrđeni limit potrošnje.
Državna revizorska institucija ukazuje da Vlada Crne Gore nije u skladu sa članom 18 Zakona o budžetu i fiskalnoj odgovornosti donijela smjernice fiskalne politike za 2022. godinu, zbog čega se nije mogla izvršiti ocjena fiskalne usklađenosti limita potrošnje navedenih u Zakonu o budžetu Crne Gore za 2022. godinu (kao i u rebalansima) i limita potrošnje navedenih u smjernicama, obavezujućih za fiskalnu 2022. godinu”, naglašavaju iz DRI.
Državna revizorska institucija, ističu, skreće pažnju da je Vlada Crne Gore predložila Zakon o izmjenama i dopuni zakona o budžetu za 2022. godinu, kojim je planirano niže ostvarenje prihoda, kao i uvećanje izdataka sa negativnim efektima na utvrđeni budžetski rezultat i na neto zaduživanje, a da “nisu utvrđene mjere fiskalne politike kojima će se obezbijediti sanacija budžetskog gotovinskog deficita u skladu sa članom 21 stav 3 Zakona o budžetu i fiskalnoj odgovornosti”.
“Analizom statičkih indikatora, posmatranih kroz plan i izvršenje, utvrđeno je da je od osam obavezujućih indikatora realizovano četiri i to: ostvaren je primarni gotovinski suficit u iznosu od 2,44 miliona eura; učešće deficita opšteg nivoa u BDP-u ostvareno je ispod tri odsto i iznosilo je 2,27 odsto; iznos planiranih tekućih prihoda i donacija je 1.870,98 miliona eura i veći je od tekućih izdataka i transfera, koji su planirani u iznosu od 1.804,14 miliona eura; iznos ostvarenih tekućih prihoda i donacija je 1.915,89 miliona eura i veći je od tekućih izdataka i transfera koji su ostvareni u iznosu od 1.771,96 miliona eura”, navodi se u saopštenju.
Statički indikatori koji, napominju iz DRI, nisu realizovani odnose se na: “planiran je primarni gotovinski deficit u iznosu od 124,08 miliona eura; planirano je učešće deficita u BDP-u iznad 3 odsto, odnosno u iznosu od 5,16 odsto; učešće javnog duga u BDP-u planirano je iznad 60 odsto, odnosno u iznosu od 89,25 odsto; učešće javnog duga u BDP-u ostvareno je iznad 60 odsto i iznosilo je 84,01 odsto.
“Analizom dinamičkih indikatora, posmatranih kroz plan i izvršenje, utvrđeno je da je od šest indikatora realizovano pet i to: stopa rasta limita potrošnje za kapitalni budžet (posmatrana kao odnos plana i izvršenja 2021. godine), manja je od planirane stope rasta nominalnog BDP-a; stopa rasta limita potrošnje za budžetsku rezervu (posmatrana kao odnos plana i izvršenja 2021. godine), manja je od planirane stope rasta nominalnog BDP-a; stopa rasta limita potrošnje tekućeg budžeta i budžeta državnih fondova (posmatranu kao odnos izvršenja 2020 i izvršenja 2021. godine), manja je od ostvarene stope rasta realnog BDP-a; stopa rasta limita potrošnje za kapitalni budžet (posmatrana kao odnos izvršenja 2020. i 2021. godine), manja je od ostvarene stope rasta nominalnog BDP-a; stopa rasta limita potrošnje za budžetsku rezervu (posmatrana kao odnos izvršenja 2020. i 2021. godine), manja je od ostvarene stope rasta nominalnog BDP-a”, saopšteno je iz DRI.
Dinamički indikator koji nije realizovan, kako su kazali, odnosi se na stopu rasta limita potrošnje tekućeg budžeta i budžeta državnih fondova (posmatranu kao odnos plana i izvršenja 2021. godine), koja je veća od planirane stope rasta realnog BDP-a.
“Analiza kriterijuma lokalne samouprave u vezi sa ograničenjem deficita, kroz poređenje sa prihodima, u procesu planiranja i izvršenja budžeta za 2021. godinu, pokazala je da u procesu planiranja kriterijum nije realizovan kod 11 opština, a u procesu izvršenja budžeta nije realizovan kod 13 opština”, zaključuju u saopštenju.