Kosovo: Šok bombe i suzavac u Zvečanu, povrijeđeno više od 50 osoba

Snage Kfor-a danas su intevenisale na protestu ispred zgrade opštine u Zvečanu. Poslije podne je u toj većinski srpskoj opštini na sjeveru Kosova došlo do sukoba između snaga Kfora i okupljenih građana, bačene su šok bombe i suzavac, a letjele su i kamenice i flaše. Kako prenose mediji, ima povrijeđenih na obje strane. Do sukoba je došlo kada su okupljeni Srbi odbili da, poslije višečasovnih pregovora i protesta, propuste tri blindirana policijska vozila, zatraživši da opštinske zgrade u Zvečanu, Leposaviću i Zubinom Potoku, napuste sve specijalne jedinice Kosovske policije. Više od 53 osobe imaju različite vrste povreda od šok bombi, suzavca i udaraca, troje je zadržano u bolnici, a jedna osoba je životno ugrožena i ima prostrijelne rane, rekao je za N1 direktor Kliničko-bolničkog centra u Kosovskoj Mitrovici Zlatan Elek. Italijanski list „Republika“ objavio je da je povređen 41 pripadnik Kfora, od čega 11 Italijana. Nasilje na sjeveru su osudili NATO, šef misije EU na Kosovu, članice Kvinte, ambasadori SAD i Britanije. Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić rekao je da je albanski premijer Aljbin Kurti želio da dođe do sukoba NATO i Srba. Građani u četiri opštine na sjeveru Kosova (Zvečan, Zubin Potok, Leposavić i Kosovska Mitrovica) sa srpskom većinom od petka pokušavaju da spriječe novoizabrane albanske gradonačelnike da uđu u zgrade opština.

Sukobili se Srbi sa KFOR-om u Zvečanu. Više povređenih vojnika, demonstranata, veće količine suzavca, šok bombe, lete kamenice, flaše, oborene kante ..10min kasnije situacija se primiruje. pic.twitter.com/rWWk5x7EXw

— KoSSev/Kosovo Sever portal (@KoSSevnews) May 29, 2023

Novinari RSE izvjestili su i o pojačanom prisustvu KFOR-a u Zvečanu, Leposaviću i Zubinom Potoku, opštinama naseljenim većinski srpskim stanovništvom u kojima je poslednjih dana došlo do porasta tenzija. Okupljeni Srbi su u Zvečanu otpjevali pjesmu "Izađi mala", namijenjenu specijalcima kosovske policije koji se trenutno nalaze unutar zgrade opštine. Srbi u Leposaviću plesali su kolo ispred pripadnika KFOR-a. Lokalni Srbi iz ovih opština okupili su se 29. maja da se ponovo suprotstave novim gradonačelnicima, izabranim na lokalnim izborima 23. aprila. Kosovska policija je saopštila da se nastavljaju protesti u blizini većinski srpskih opština Zvečan, Zubin Potok i Leposavić na sjeveru. Kako se navodi u saopštenju, demonstranti u Zvečanu pokušali su da prođu kordon policije u blizini zgrade opštine, "pokazujući nasilje i bacajući suzavac". -Policija je bila primorana da koristi legalna sredstva, poput spreja, da zaustavi demonstrante i stavi situaciju pod kontrolu - navodi se u saopštenju. Policija je takođe pozvala građane na dodatnu pažnju i oprez prilikom pozivanja na proteste. Novinari RSE javljaju da su u Zubinom Potoku aktivirane sirene za uzbunu i da grupa građana nastavlja protest ispred zgrade opštine. Predsjednik i potpredsjednik Srpske liste Goran Rakić i Igor Simić razgovarali su sa pripadnicima mirovne misije KFOR-a u Zvečanu 29. maja. Rakić je u obraćanju okupljenima u Zvečanu rekao da imaju dva zahtjeva koje su prenijeli KFOR-u, i ambasadorima u Prištini. "Naši zahtjevi su: da nelegalni, nelegitimni, šerifi kako sebe nazivaju, odu svojim kućama, pa nek šefuju svojoj rodbini. I da sva specijalna jedinica u zgradi opštine, oko zgrade, da se povuku na jug jer ovo nije policijska stanica, ovo je gradska opština", rekao je. "Ostajemo ovdje dok se ne ispune naši zahtjevi. Ne odlazimo odavde dok se oni ne povuku", rekao je Simić, potpredsjednik Srpske liste. "Od KFOR-a očekujemo da ostanu statusno neutralni, da ne pružaju zaštitu ilegalnim parapolicijskim jedinicama, da sačuvaju mir, mi smo zainteresovani za mir. Narod je došao da zaštiti mir i porodice", dodao je Simić. Zećiri i Peci sa ambasadorom SAD-a na Kosovu Načelnik opštine Zubin Potok Izmir Zećiri i predsjednik Zvečana Ilir Peci bili su 29. maja na sastanku sa američkim ambasadorom na Kosovu Jeffreyjem Hovenierom. Zećiri i Peci dolaze iz Demokratske partije Kosova u opoziciji. Sastanak sa američkim ambasadorom održao se u Kancelariji Evropske unije u Prištini. Hovnier, je nakon sastanka sa gradonačelnicima otišao u zgradu Skupštine Kosova. 'Nasilan' ulazak u zgrade opština Grupe lokalnih Srba i kosovske policije sukobile su se 26. maja kada su novi predsjednici opština ušli u zgrade opština. Međunarodna zajednica je pozvala Vladu Kosova da odustane od odluka i da ne pokušava da "nasilno ulazi" u zgrade opština, dok je Priština branila stav da novi gradonačelnici treba da odu u svoje kancelarije. Šef NATO-a Jens Stoltenberg pozvao je 28. maja Kosovo da ne preduzima "jednostrane i destabilizujuće korake" na sjeveru Kosova. Premijer Kosova Aljbin Kurti izjavio je da razumije zabrinutost međunarodnih partnera, ali "bilo koja druga opcija bi bila neispunjavanje ustavnih obaveza". Lokalni izbori na sjeveru održani su nakon što su u novembru čelnici četiri sjeverne opštine, sa Srpske liste, najveće stranke kosovskih Srba, podnijeli ostavke. Ova stranka je napustila sve institucije Kosova, zbog odluke Vlade u Prištini da sprovede proces preregistracije automobila sa nelegalnim srpskim tablicama. Izbore je bojkotovalo većinsko srpsko stanovništvo na tom području, koje sada ne prihvata rezultate, odnosno nove gradonačelnike.