Skupština Crne Gore posvećena je ispunjenju obaveza iz ratifikovane Okvirne konvencije za kontrolu upotrebe duvana i Protokola o eliminaciji nelegalne trgovine duvanom, jer duvan nije samo javno-zdravstveni problem – on predstavlja ozbiljan ekonomski i socijalni izazov, kao i prepreku održivom i inkluzivnom razvoju našeg društva u cjelini, saopštio je juče potpredsjednik Skupštine Crne Gore Boris Pejović na otvaranju dvodnevnog Samita parlamentaraca Zapadnog Balkana posvećenog ulozi parlamenata u efikasnoj kontroli upotrebe duvana.
Podsjećajući da je promocija javnog zdravlja i zaštita naših građana i građanki od štetnog uticaja duvanskih i nikotinskih proizvoda zadatak čitavog društva i sistema, Pejović je dodao da će Skupština Crne Gore insistirati na potpunoj zabrani pušenja u zatvorenim prostorima, kao okosnice efikasne kontrole upotrebe duvana.
“Insistiraćemo na dosljednom sprovođenju zakonskih odredbi o zabrani reklamiranja ovih štetnih proizvoda. Posebno je važno raditi na jačanju mehanizama zaštite zakonodavne vlasti i kreatora sektorskih politika od nedozvoljenog i toksičnog uticaja duvanske industrije, kako u fazi kreiranja tako i u fazi sprovođenja kontrole upotrebe duvana, jer naše politike moraju uvijek i isključivo štititi javni interes, naveo je Pajović, stoji u saopštenju Svjetske zdravstvene organozacije (SZO).
Zahvaljujući se za kontinuiranu podršku SZO u borbi protiv epidemije pušenja u Crnoj Gori, Pejović je istakao da je „naš cilj beskompromisna borba protiv epidemije upotrebe duvana”.
Podsjetio je da svake godine u Crnoj Gori od posljedica pušenja umre više od 2000 ljudi i svake godine zbog upotrebe duvana Crna Gora gubi 7.3 odsto BDP-a.
“Ove alarmantne brojke obavezuju da ulažemo u kontrolu upotrebe duvana. Na taj način ulažemo u zdravlje naših građanki i građana, u zdravlje našeg budžeta, održivi i inkluzivni razvoj, i doprinosimo ubrzanju evropskih integracija. Budućnost bez dima dugujemo našoj djeci”, poručio je Pejović.
Direktor Regionalne kancelarije SZO za Evropu Hans Kluge podsjetio je da je upotreba duvana na Zapadnom Balkanu i dalje među najvećom u Evropi, sa četiri od deset odraslih osoba, kao i sa jednom četvrtinom adolescenata uzrasta od 13 do 15 godina, koji koriste duvan.
“U mnogim zemljama, mladi ljudi sve više prelaze na upotrebu novih nikotinskih i duvanskih proizvoda, uključujući elektronske cigarete. Ovi podaci ukazuju na izuzetno zabrinjavajući trend, koji nameće pitanje da li je profit duvanske industrije važniji od zdravlja naše djece. Takođe, svake godine, oko 55.000 ljudi prerano umre od srčanih bolesti, moždanog udara, raka i drugih nezaraznih bolesti na Zapadnom Balkanu. Da, duvan šteti zdravlju – veoma. Istovremeno predstavlja i ogroman teret za privredu, rezultira povećanjem zdravstvenih troškova i nanosi štetu životnoj sredini. Potrebno nam je snažnije zakonodavstvo za kontrolu duvana, koje treba da bude potpuno sprovedeno i primijenjeno”, poručio je Kluge.
Regionalna kancelarija SZO za Evropu apeluje na vlade, političke lidere i donosioce odluka da pomognu u oblikovanju i jačanju zakona koji mogu smanjiti stopu pušenja, zaštititi djecu od zavisnosti ili doživotnih hroničnih bolesti, suzbiti ilegalnu trgovinu duvanskim proizvodima, zaštititi životnu sredinu i odbraniti kreiranje politike od uticaja industrije.
„Na kraju, zdravlje je politički izbor. Mnoge zemlje su uspješno smanjile upotrebu duvana donošenjem i primjenom zakona o zabrani pušenja, povećanjem poreza i zabranama reklamiranja. Isto mogu učiniti i države članice SZO na Zapadnom Balkanu”, zaključio je Kluge.
Šefica Sekretarijata okvirne konvencije SZO za kontrolu upotrebe duvana Adriana Blanco Marquizo naglasila je da postoji urgentna potreba širom svijeta da se parlamentarci pozabave pitanjem upotrebe duvana.
“Ovo nije samo zdravstveni problem, već društveni, ekonomski, ekološki i pravni imperativ koji zahtijeva neodložnu pažnju. Moramo biti oprezni kada su u pitanju načini na koje duvanska industrija utiče na javno zdravlje i pokušava da neprimjereno utiče na donosioce odluka. Duvanska industrija je godinama djelovala sa jasnom namjerom da obesmisli ulogu vlada i Svjetske zdravstvene organizacije u sprovođenju javnozdravstvenih politika za epidemiju upotrebe duvana”, navela je ona.
Kako je ocijenila parlamentarci igraju ključnu ulogu u kontroli upotrebe duvana.
“Oni imaju ovlašćenja da donose i nadgledaju sprovođenje dobro osmišljenih i sveobuhvatnih zakona za kontrolu duvana. Ovo uključuje pozivanje na punu primjenu Okvirne konvencije Svjetske zdravstvene organizacije za kontrolu duvana (WHO FCTC) i Protokola za eliminaciju nedozvoljene trgovine duvanskim proizvodima. Promovisanjem parlamentarne debate o kontroli duvana i obezbjeđivanjem efikasnog multisektorskog odgovora, parlamentarci mogu ubrzati napredak u smanjenju upotrebe duvana i postizanju odgovarajućih benefita za održivi razvoj”, saopštila je Blanco Marquizo.
Dvodnevi Samit parlamentaraca Zapadnog Balkana posvećen ulozi parlamenata u efikasnoj kontroli upotrebe duvana održava se u Budvi od 25-26.marta 2025. godine pod pokroviteljstvom Skupštine Crne Gore u saradnji sa i uz finansijsku i ekspertsku podršku Sekretarijata Okvirne konvencije SZO za kontrolu upotrebe duvana.
