Kina gradi najveću mrežu na svijetu za prepoznavanje lica putem kamera na ulicama. Ova zemlja sa više od milijardu stanovnika, nalazi se na čelu tehnološke revolucije koja mijenja svakodnevni život njenih građana.
Projekat, nazvan „Sharp Eyes“ (Oštre oči), predstavlja ambiciozni, ali kontroverzni plan kineske vlade da koristi tehnologiju za nadzor u cilju održavanja javne sigurnosti i društvene stabilnosti.
Tehnologija prepoznavanja lica koristi napredne algoritme za identifikaciju ljudi na osnovu njihovih jedinstvenih crta lica. Ove tehnologije su postale izuzetno sofisticirane, omogućavajući prepoznavanje lica čak i u gužvi, iz različitih uglova i pri slabom osvjetljenju. Kina je značajno investirala u razvoj ove tehnologije, sarađujući sa vodećim tehnološkim kompanijama kao što su Hikvision i SenseTime, koje su lideri u oblasti vještačke inteligencije i video nadzora.
Kineska mreža kamera za prepoznavanje lica podržana je sistemima koji su sposobni da obrade ogromne količine podataka u realnom vremenu, omogućavajući brzu identifikaciju i praćenje sumnjivih aktivnosti.
Mreža za prepoznavanje lica u Kini uključuje milione kamera postavljenih širom zemlje, koje pokrivaju urbane, ruralne i čak udaljene, slabo naseljene oblasti. Procjenjuje se da Kina već ima više od 200 miliona nadzornih kamera, sa planovima da se taj broj znatno poveća u narednim godinama. Kamere su povezane sa centralizovanim bazama podataka koje sadrže informacije o licima, omogućavajući momentalno prepoznavanje i identifikaciju.
Budućnost prepoznavanja lica
Glavna svrha ove mreže je održavanje javne bezbjednosti. Kina aktivno razvija koncept „pametnih gradova“ u kojima su kamere za prepoznavanje lica ključni element. Kamere za prepoznavanje lica pomažu u identifikaciji osumnjičenih za kriminal, traženju nestalih osoba i kontroli saobraćaja. Kamere, na primjer, mogu da identifikuju vozače koji prebrzo voze ili prolaze kroz crveno svijetlo, automatski izdajući kazne.
Pored toga, tehnologija se koristi za praćenje i kontrolu društvenog ponašanja. U sklopu sistema „društvenih kredita“, kamere bilježe prekršaje poput bacanja smeća na ulicu ili nepoštovanja saobraćajnih pravila, što može da utiče na društveni status i privilegije građana.
Kamere za prepoznavanje lica nisu ograničene samo na javne prostore. One se sve više koriste i u privatnom sektoru, uključujući tržne centre, aerodrome, željezničke stanice i stadione. Ove kamere mogu da pomognu u identifikaciji potencijalnih prijetnji, ali i u personalizaciji usluga, poput automatske prijave putnika na letovima ili brzog prolaska kroz sigurnosne kontrole.
Etičke i pravne dileme
Iako kineska vlada ističe da je svrha ovog sistema unapređenje sigurnosti i efikasnosti, projekat je izazvao brojne kontroverze, kako unutar Kine, tako i na međunarodnom nivou. Kritičari tvrde da ovakva mreža nadzora predstavlja ozbiljan rizik po privatnost građana i osnovna ljudska prava.
Postoji zabrinutost da će sistem biti korišćen za političku represiju, nadzor nad disidentima i manjinskim grupama, kao i za suzbijanje slobode govora.
Organizacije za zaštitu ljudskih prava ističu da ovakva tehnologija može da dovede do zloupotrebe moći i narušavanja privatnosti, jer omogućava vladi da prati svaki korak svojih građana. Pored toga, postavlja se pitanje bezbjednosti podataka, s obzirom na to da centralizovane baze podataka sadrže ogromne količine ličnih informacija koje mogu da postanu meta sajber napada ili zloupotrebe.
Mada razvoj i primjena ovih tehnologija ima značajan ekonomski uticaj, stvarajući nova radna mjesta u IT sektoru i unapređujući tehnološku infrastrukturu zemlje, upotreba tehnologije prepoznavanja lica otvara mnoga etička i pravna pitanja.
Kina nije jedina zemlja koja ulaže u tehnologiju prepoznavanja lica. Druge zemlje, uključujući Sjedinjene Američke Države i članice Evropske unije, takođe, razvijaju slične sisteme. Kina, međutim, prednjači u sofisticiranosti, brzini implementacije i obimu pokrivenosti, što je čini liderom u ovoj oblasti.