Ukupno 120 terorističkih napada, uključujući 98 kompletiranih, devet neuspješnih i 13 osujećenih, izvršeno je u sedam država članica EU 2023. godine, pokazuje "Izvještaj o situaciji i trendovima u vezi sa terorizmom u EU" (EU TE-SAT) 2024, koji je danas objavio Europol.
Izvještaj ukazuje da su najveći broj terorističkih napada izvršili su separatistički teroristi (70), a zatim ljevičari i anarhistički akteri (32, od kojih je 23 napada sprovedeni).
U EU je 2023. izvršeno pet džihadističkih terorističkih napada, u kojima je šest žrtava ubijeno, a dvanaest ranjeno.
U 22 zemlje članice EU je zbog sumnji na terorizam uhapšeno 426 osoba, od čega je najveći broj hapšenja povezano za džihadističkim terorizmom (334).
Izvještaj EU pokazuje da su završeni sudski postupci za sumnje na terorizam u 14 država članica, što je rezultiralo kaznama za 290 osoba i 68 oslobađajućih presuda.
U desničarskom terorističkom kontekstu, pojedinačni akteri ili male grupe, često motivisani akcelekcionističkim idejama, predstavljaju najveću prijetnju, a mladi desničarski teroristi i nasilni ekstremisti preuzimaju aktivniju ulogu kao kreatori propagande, regruti i organizatori napada.
"Teroristički i nasilni ekstremistički akteri imaju sposobnost da strateški integrišu najnoviji razvoj digitalne tehnologije, uključujući vještačku inteligenciju (AI), u svoj alat za širenje propagande, regrutovanje, planiranje napada i izbjegavanje da ih otkriju organi za sprovođenje zakona", navodi se u izvještaju.
Veliki jezički modeli (LLM) i prerađene fotografije se koriste za stvaranje lažnih identiteta, širenje dezinformacija i jačanje propagandnih kampanja, a u izvještaju se upozorava i na pokušaje nabavke 3D štampanog oružja.
Kako se navodi, ekstremisti sa različitim ideološkim pozadinama na internetu traže materijal za obuku i priručnike sa uputstvima, koji sadrže taktike napada i informacije o tome kako da naprave oružje, dronove, bombe ili hemijsko oružje.
"Terorističke grupe ciljaju da regrutuju mlade"
U izvještaju se ističe da su napad Hamasa na Izrael u oktobru 2023. i izraelska vojna ofanziva na Pojas Gaze doveli do "pojačanih društvenih tenzija i porasta antisemitske, kao i antimuslimanske retorike".
Kako je dodaje, sigurnost EU je dodatno ugrožena izraelskim sukobom sa Hezbolahom u Libanu.
"Polarizujuće okolnosti su iskoristile terorističke grupe širom ideološkog spektra da regrutuju nove sljedbenike, šire propagandu i inspirišu napade pojedinačnih aktera", saopšteno je u izvještaju EU.
Izvršna direktorka Europola Ketrin de Bol upozorila je da terorističke grupe ciljaju da regrutuju mlade ljude i dodala da je posebno zabrinjavajuća upotreba AI u širenju ekstremističkih poruka i planiranja napada.
"Samo korišćenjem inteligencije u realnom vremenu, negovanjem prekogranične saradnje i upotrebom naprednih tehnologija, možemo se suprotstaviti ovim izazovima koji se razvijaju i zaštititi naše zajednice", zaključila je De Bol.
